ایران/ادبیات

رضا سیدحسینی مترجم و ادیب پرآوازه درگذشت

به قلم : ناصر اعتمادی

تاریخ انتشار مقاله  01/05/2009 به روز شده  01/05/200915:52 TU

رضا سید حسینی، مترجم و ادیب سرشناس ایرانی روز جمعه یازدهم اردیبهشت ماه در پی یک بیماری طولانی در سن هشتاد و سه سالگی در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت. او بیش از شصت سال از زندگی خود را صرف ترجمۀ ادبیات جهان و شناساندن مکتب های ادبی به فارسی زبانان کرد.

سیدحسینی در زندگی نامۀ خود نوشته اش می گوید : "در سال ١٣٠٥ در اردبیل به دنیا آمدم. ادبیات نخوانده ام، بلکه ارتباطات دور را در مدرسه پست و تلگراف تهران و بعد در مدرسۀ عالی ارتباطات دور پاریس گذراندم. پنج، شش سالی هم در دانشگاه یو.اس.سی. لوس آنجلس آمریکا فیلم سازی خوانده ام."

 کتاب "مکتب های ادبی" سیدحسینی که در سال ١٣٣٤ نوشته شد، توجه چند نسل از علاقمندان ادبیات جهان را به خود جلب کرد. رضا سید حسینی نوشته است : "سی، چهل کتاب هم ترجمه کرده ام که مهمترین آن ها، "طاعون" آلبر کامو، "ضد خاطرات" آندره مالرو با ابوالحسن نجفی، "امید" آندره مالرو، "بهانه ها و بهانه های تازه"ی آندره ژید و "در دفاع از روشنفکران" ژان پل سارتر است."

رضا سید حسینی ترجمه هایی نیز از زبان ترکی انجام داده از جمله رمان سه گانۀ "آن سوی کوهستان" از یاشار کمال، "از چهار زندان" و "آخرین شعرها" از ناظم حکمت و "مرگ عزیز بیعار" از لطیفه تکین. "فرهنگ آثار" نیز با جلدهای ٨٠٠ صفحه ای با سرپرستی رضا سیدحسینی عرضه شد. او همچنین در تدوین "فرهنگ آثار ایرانی-اسلامی" با سرپرستی احمد سمعیی گیلانی همکاری داشت.

جواد مجابی، شاعر و نویسنده، در اینباره گفته است : "هر کسی از عهدۀ کاری که سید حسینی در "فرهنگ آثار" انجام داد، برنمی آمد؛ پایمردی، انضباط و مدیریت او باعث شد در مدت کوتاهی این فرهنگ چاپ شود."

لیلی گلستان، نویسنده و مترجم در پی مرگ رضا سیدحسینی گفت : "سومین تفنگدار هستۀ ترجمۀ ایران رفت." او گفته است : "محمد قاضی، عبدالله توکل و رضا سیدحسینی، سه تفنگدار ترجمه در ایران بودند که سیدحسینی بیشتر از آن دو نفر دیگر کار کرد و اشراف بیشتری به ادبیات غرب داشت."

رضا سیدحسینی دارندۀ نشان شوالیۀ پالم آکادمیک فرانسه در سال ٢٠٠٠ و "چهره ماندگار" در سال ١٣٨١ بود.

سیمین بهبهانی شاعر و نویسندۀ ایرانی در مورد تأثیر تلاش های فکری و فرهنگی رضا سیدحسینی بر شناخت ادبیات جهان در ایران چنین می گوید :

سیمین بهبهانی

- سیمین بهبهانی : مرحوم سیدحسینی یکی از مفاخر معاصر ما بود. او در دهۀ سی استاد بسیاری از شاعران و نویسندگان بود؛ خاصه اینکه برای نخستین بار "مکتب های ادبی" را در ایران تدوین کرده بود و سال های مدیدی نیز به تکمیل این کتاب همت گماشت. برای طبقۀ نویسنده این اثر بسیار آگاهی دهنده و آموزنده بود. سیدحسینی داستان شناس بود و بزرگترین و بهترین اثرش همان "فرهنگ آثار" است که بسیار در آگاه کردن مردم و نویسندگان اثر داشت. در این سالهای اخیر مرگ پسر نازنین و فرهیخته اش بابک او را بسیار شکسته کرده بود و غالباً می دیدیم که با عصا و عینک و قد خمیده راه می رود. بعد از این داغی که بر دل او و همسرش نشسته بود، دیگر هیچگاه خندۀ درستی بر لبان سیدحسینی ندیدم...