ترانۀ ناسروده

فرسودگی موسیقی لس آنجلسی

تاریخ انتشار مقاله  22/05/2009 به روز شده  22/05/200913:41 TU

بیش از سی و پنج سال است که ابی به عنوان یکی ازخوانندگان اصلی پاپ ایران شناخته می شود.

نسل اول هنرمندان مهاجر که در لس آنجلس مستقر شدند، همان راه و شیوۀ قدیمی خود را ادامه دادند. اما نسل بعد نتوانست راه تازه ای بگشاید و در مقابل انرژی و جوششی که داخل ایران دیده می شود، به نظر ناتوان می آید.

چندی پیش، شهرام شب پره که یکی از نمایندگان اصلی موسیقی پاپ ایرانی خارج از کشور است و به نسل اول هنرمندان مهاجر تعلق دارد، در مصاحبه ای  تلویزیونی می گفت که نسل او، جانشینی نداشته است. به عقیدۀ او، موسیقی پاپ خارج از کشور همچنان به همت تعدادی انگشت شمار از هم نسلان او زنده است.

 

سخن شهرام شب پره به لحاظی اشتباه نیست. بسیاری ازجوانانی که بعد از او در لس آنجلس به خوانندگی روی آورده اند، تاکنون عمر هنری بس کوتاهی داشته اند که گاه حتی از شش ماه هم فراتر نرفته است. عدۀ معدودی هم که توانسته اند چند سالی به کار ادامه دهند، هیچگاه از سطح کار نسل قبلی فراتر نرفته اند. اکثر آنها جز این که ترانه هایی باب رقص بسازند و بخوانند، کار دیگری نکرده اند. البته موسیقی رقص نیز جای خود را دارد، اما تکرار ریتم های همیشگی، همراه با یک خط ملودی نیم شرقی که از دل آلات موسیقی الکترونیکی بیرون می آید، حتی  آسان پسندترین شنونده ها را هم خسته کرده است (سرنوشت حرفه ای خوانندگان نسل جدید لس آنجلس، به سرنوشت "کیبورد"های جدید که هر شش ماه مدل عوض می کنند، بی شباهت نیست).

 

گفته های شهرام شب پره، واقعیت دیگری را نیز در بردارد: مسئلۀ اصلی، بود یا نبود افرادی برای جانشینی نسل او نیست، پرسش اصلی اینست که آیا سبک و شیوۀ موسیقی نخستین هنرمندان مهاجر، فراتر از نسل آنها، دوام خواهد داشت یا خیر؟

آیا زمانه عوض نشده است؟ آیا شنوندگان جوان خواهان موسیقی دیگری نیستند؟

 

کامران و هومن از خوانندگان موفق لس آنجلس در یکی دوسال اخیر بوده اند.

کارهای نسل جدید لس آنجلس، هیچ خصوصیت بارزی ندارد و در ارائۀ راه های تازه و شیوه های نو، ناتوان بوده است. و گذشته از موسیقی، شعرها هم نتوانسته اند حرف، لحن یا فضای تازه ای خلق کنند.

نسبت به آثار قدیمی تر، این آثار جدید فقط از نظر فنی چند قدم پیش تر رفته اند. این پیشرفت فنی، گاه فضاها و تناقض های مضحکی می آفریند. به عنوان مثال، همان ملودی های قدیمی "شش و هشت" با جدیدترین جلوه های صوتی الکترونیکی مخلوط می شود و شعرهایی که از منظر مفهوم و لحن، بسیار شبیه به کارهای قدیمی کوچه بازاری است، گاه با ویدئوکلیپ هایی همراه می شود که تماماً از فیلم ها و کلیپ های آمریکایی تقلید شده. به هم آمیختن جهان بینی "کوچه بازاری" ایرانی با تصاویر هالیوودی، گاه ناخواسته کاریکاتورهایی می سازد که شاید یکی از مؤثرترین عوامل برای اتصاف موسیقی لس آنجلسی به صفت "مبتذل" بوده است.

 

اما این پیشرفت های فنی، در کارهای نسل جدید داخل کشور نیز چشمگیر است. در واقع، هنرمندان تازه کار داخل ایران، همۀ آن چیزی را که می توانستند و به دردشان می خورد، از لس آنجلسی ها آموخته اند.

 

تنها میدانی که در مقابل روی هنرمندان خارج از کشور باز است و هنرمندان داخل از آن محرومند، میدان بیان آزاد، صراحت، و گفتن ناگفته هاست. متأسفانه، خوانندگان و ترانه سرایان خارج از کشور تاکنون نتوانسته یا نخواسته اند که در این میدان گشوده، خودی نشان دهند.

 

                                            فرید وهابی