Yayın tarihi 10/06/2008 Son güncelleme 10/06/2008 09:36 TSİ
Merkezi Stockholm’de bulunan Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) 9 Haziran’da yayımlanan yıllık raporu, dünyada askeri harcamaların, son on yılda yüzde 45 oranında muazzam bir artış kaydettiğini ortaya koydu. Harcamalar 2007’de, bir önceki yıla göre yüzde 6 oranında artarak 1.339 milyar doları (851 milyar avro) buldu. Bu, toplam dünya gayri safi iç hâsılasının yüzde 2,5’i demek. Kişi başına düşense 202 dolar (128,4 avro) oldu.
2007 yılı, Türkiye’yi de içine alan 14 büyük çaplı silahlı çatışmaya sahne oldu. Buna rağmen geçmiş yıllarda silahlanma harcamalarında ilk 15 ülke arasında yer alan Türkiye, 2007’de sıralamada geriye düştü.
Askeri harcamalar söz konusu olunca başı çeken şüphesiz ABD oldu. Rapor, geçen sene, dünyadaki toplam askeri harcamaların yüzde 45’ini tek başına yapan ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’ndaki harcamalarını bile geride bıraktığını gösterdi. ABD’yi sırasıyla İngiltere, Çin, Fransa ve Japonya izledi.
Son on yıl göz önüne alındığında, Doğu Avrupa, askeri harcamalardaki yüzde 162’lik artışla ilk sıradaydı. Yine geçen sene, bir önceki yıla oranla % 15’lik artışın olduğu bölgede, Rusya’nın payı yüzde 86.
1998-2007 yılları arası, askeri harcamalarda en az artışın yaşandığı bölgeyse yüzde 6 ile Batı Avrupa oldu. Bunu yüzde 14'le Orta Amerika takip etti. Kuzey Amerika’da bu oran yüzde 65, Orta Doğu'da yüzde 62, Güney Asya'da yüzde 57, Afrika ve Doğu Asya'da yüzde 51 oldu.
Silah pazarının hakimiyetini büyük ölçüde ellerinde tutan Amerikan ve Batı Avrupa şirketleri 2006’da dünya silah satışının % 92’sini gerçekleştirirken, savaşın kimlere yarar sağladığını da gözler önüne sermiş oldu. Aynı sene, en önemli yüz silah üreticisin satışları toplamda 315 milyar doları buldu.
Bahar Çongur