Thanh Hà
Bài đăng ngày 23/02/2010 Cập nhật lần cuối ngày 23/02/2010 16:48 TU
Trong số những lĩnh vực kinh tế không hề bị khủng hoảng ở Pháp, có lẽ truớc hết phải kể đến ngành sản xuất các sản phẩm sinh học. Từ những chiếc giỏ mây « bio », những bánh sà phòng chế biến từ chất liệu sạch, quần áo, vải vóc chế tạo từ sợi lấy từ thân tre, đến tã lót cho trẻ em may bằng sợi bông sinh học và nhất là thực phẩm sinh học ngày càng được khách hàng ưa chuộng. Doanh thu trong ngành không ngừng gia tăng, bất chấp khó khăn kinh tế.
Mua sắm, tiêu thụ những sản phẩm được công nhận là hàng sạch, là những mặt hàng được sản xuất ra để phục vụ con người nhưng ít tàn phá thiên nhiên, phải chăng chỉ là một trào lưu thời thượng ? Một chính sách khuyến mãi tinh vi hay thực sự là một nhu cầu cải thiện chất lượng cuộc sống đối với những cá nhân và cộng đồng ?
Sự bùng nổ của các sản phẩm « bio »
Những sản phẩm bio hay éco produit được chế tạo từ các chất liệu sinh học.
Nếu là rau quả, thì chúng phải bảo đảm không dùng phân bón hóa học ; nếu là thịt gà, thịt heo hay bò thì giới chăn nuôi phải cam kết là đã không nuôi chúng theo kiểu công nghiệp và không dùng các phụ chất hóa học trong thức ăn cho gia súc, không dùng thực phẩm có chuyển đổi gen.
Đối với hàng may mặc, thì phải bảo đảm là bông vải không sử dụng phân bón hóa học, tuyệt đối không sử dụng bông vải chuyển đổi gen.
Còn nếu nói về các vật dụng trong nhà thì đó phải là những sản phẩm được làm nên mà ít hủy hoại môi trường thiên nhiên nhất, ít gây ô nhiễm cho sông ngòi, cho hệ sinh thái nhất.
Căn cứ vào báo cáo gần đây -tháng 10/2009- của Agence Bio, một cơ quan chuyên nghiên cứu thị trường các sản phẩm sinh học, quan tâm của người tiêu dùng Pháp đối với các mặt hàng nói trên ngày lớn.
Năm 2009, có đến 46% các hộ gia đình Pháp sử dụng tối thiểu một tháng một lần các sản phẩm bio. Chỉ số này như vậy tăng đều đặn 2 điểm mỗi năm kể từ 2007.
Một nét rõ rệt khác là ngày càng có nhiều người hướng đến những hàng quán cung cấp đồ ăn chế biến từ thực phẩm « sạch ». Thậm chí căng-tin của một số trường học cũng cố gắng đưa ra thực đơn một tuần một lần với toàn các món ăn bio.
Theo một cuộc thăm dò dư luận của cơ quan sinh học nói trên, đa số nguời Pháp có cái nhìn đầy thiện cảm với một ngành nông nghiệp sinh học, mà ở đó ít sử dụng các loại hóa chất chừng nào, tốt chứng nấy. Ba phần tư những người được tham khảo ý kiến coi các sản phẩm sạch là một giải pháp trước các vấn đề môi trường.
Thực sự ra ở Pháp mãi đến năm 2008 các sản phẩm bio hay éco produit mới bắt đầu được phổ biến : khối lượng thực phẩm sinh học khi đó đã tăng 25% trong vỏn vẹn một năm, doanh số lên đến 2,6 tỷ euro.
Năm ngoái, bất chấp những khó khăn kinh tế, hoạt động trong lĩnh vực này vẫn tăng trưởng với hai con số. Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là ở Pháp đến nay, các sản phẩm góp phần làm sạch môi trường, nâng cao chất lượng đời sống, trung bình đắt hơn ít nhất là 22% so với giá bình thường. Khoảng cách này có thể còn lên đến gần 60% nếu đem so sánh với giá của một số các siêu thị
Trả lời phỏng vấn của RFI Việt ngữ bà Geneviève Lapauw, đặc trách về vấn đề giao tế của hệ thống Les Nouveaux Robinson, chuyên phân phối các sản phẩm có chất lượng cao tại Paris và các vùng ngoại ô nhìn nhận một hiện tượng gọi là "bùng nổ" trong nhu cầu tiêu thụ hàng sinh học
Bảo vệ môi trường thiên nhiên
Động cơ nào khiến lĩnh vực kinh tế chuyên về các sản phẩm sạch phát triển mạnh những năm gần đây ở Pháp ?
Vẫn theo báo cáo vừa được công bố hồi cuối 2009, động cơ chính đẩy người tiêu dùng đến với các sản phẩm éco produit là mong muốn góp phần bảo tồn thiên nhiên.
Đây là yếu tố quan trong thứ nhì giải thích vì sao số người mua sắm các sảm phẩm sạch ngày càng lớn. 94% những người được Agence Bio tham khảo ý kiến tin rằng mua rau quả, thịt cá sinh học sẽ giúp phầm giảm độ ô nhiễm sông ngòi, ruộng đất…
Tuy nhiên nhu cầu lớn nhất của giới ưa chuộng các sản phẩm bio vẫn là để bảo vệ sức khỏe cá nhân, khi giới sản xuất không sử dụng các chất hóa học để kích thích chăn nuội để gia tăng năng suất thu hoạch.
Cũng phải nói thêm là có hơn 60% những người được hỏi cho rằng đồ ăn sạch chẳng những tốt cho sức khỏe mà còn có hương vị tự nhiên ngon hơn.
Riêng đối với các vật dụng trong nhà, hay với quần áo, đồ chơi thì tuyệt đại đa số những người ưa chuộng sản phẩm bio quan niệm rằng đây là một hình thức để đóng góp vào tiến trình phát triển bền vững, tức là con nguời có thể tiêu thụ, sống với đầy đủ tiện nghi, tặng quà cho người thân… mà không hủy hoại môi trường thiên nhiên.
Do vậy, nếu có phải trả một cái giá đắt hơn, thì nhiều người tiêu dùng cũng sẵn sàng đóng góp về mặt tài chính như giải thích sau đây của bà Geneviève Lapauw, đại diện hệ thống phân phối Les Nouveaux Robinson :
Ưu tiên cho chất lượng
Vậy câu hỏi đặt ra là tại Pháp giới tiêu thụ hàng bio là ai ? Theo nhà xã hội học Michelle Dobré tại thành phố Caen, miền Bắc nước Pháp, đa số là tầng lớp có thu thu nhập và kiến thức cao.
Vì ngoài phương tiện tài chính, còn có cả yếu tố mà nhà xã hội học này gọi là thói quen « văn hóa » : giới này có một tầm nhìn khác về nhu cầu tiêu thụ và mua sắm, họ có khuynh hướng thiên về chất lượng nhiều hơn là khối lượng.
Nhờ vậy mà trong năm 2009 vừa qua, một hệ thống phân phối như Les Nouveaux Robinson ở Paris và vùng phụ cận không bị khủng hoảng. Geneviève Lapauw giải thích :
Để trả lời câu hỏi nhu cầu chuộng các sản phẩm sinh học phải chăng là một trào lưu thời thượng, thì như chúng ta đã thấy, các giới trong ngành xem đây thực sự là nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hiện tuợng này phản ánh băn khoăn ngày càng lớn đối với vấn đề sức khỏe con người, đồng thời nó cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm cao hơn của từng cá nhân đối với di sản chung của nhân loại là thiên nhiên và môi trường.
Thách thức lớn nhất hiện nay đối với các giới trong ngành là làm thế nào để lĩnh vực kinh tế sinh học này đừng trở thành nạn nhân của chính sách khuyến mãi tinh vi hòng đánh lừa người tiêu dùng.
THỜI SỰ
MỖI NGÀY MỘT SỰ KIỆN
PHỎNG VẤN
ĐIỂM BÁO