VIỆT NAM - MÔI TRƯỜNG

Sông rạch ô nhiễm đáng báo động

 Trọng Nghĩa

Bài đăng ngày 28/07/2008 Cập nhật lần cuối ngày 29/07/2008 14:27 TU

Chiếc xà lan đi trên mặt nước sông Nhuệ đen như mực
Ảnh : Vũ Thế Long

Theo báo cáo chính thức, chỉ có không đầy 20 % xí nghiệp Việt Nam trong năm 2007 có hệ thống xử lý nước thải hợp chuẩn mực. Điều này là một trong những nguyên nhân khiến sông rạch bị ô nhiễm nghiêm trọng.Tình trạng còn nặng nề thêm với việc các loại rác rưởi, nước bẩn khác bị các hộ gia đình hay sản xuất thải thẳng xuống sông. Hai trường hợp đáng báo động thường được nêu lên là vùng sông Nhuệ-Đáy và sông Cầu chung quanh Hà Nội.

''Sông Sài Gòn ô nhiễm, nguồn nước sạch khan hiếm'', ''Đồng bằng sông Cửu Long : ô nhiễm môi trường từ việc nuôi cá ba sa'' ; ''Tình trạng ô nhiễm nặng của sông Nhuệ - Đáy''..., chỉ cần điểm qua các hàng tựa trên báo chí Việt Nam trong thời gian gần đây, là thấy ngay tình trạng ô nhiễm sông rạch đáng báo đông tại Việt Nam, trải đều từ Nam chí Bắc chứ không phải chỉ giới hạn ở những vùng công nghiệp.

Thực tế này đã được chính giới chức chịu trách nhiệm môi trường Việt Nam ghi nhận trong một bản báo cáo công bố hôm 16 tháng 7 vừa qua, theo đó khoảng 80 % các nhà máy và khu công nghiệp được thanh tra trong năm 2007 đã vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường. Một trong những sai phạm phổ biến là thiếu hệ thống xử lý nước thải. Theo bản báo cáo, không đầy một phần năm các xí nghiệp bị thanh tra không có hệ thống xử lý nước thải với chuẩn mực chấp nhận được.

Nước thải công nghiệp đổ ra sông là nguyên nhân gây ô nhiễm, nhưng không phải là nguyên nhân duy nhất. Bên cạnh đó có có nước và rác thải sinh hoạt cũng như phế liệu đến từ các cở sở tiểu thủ công nghiệp cỡ nhỏ.

Một trong những thí dụ điển hình của hiện tượng này là tình trạng được nêu bật trong một hai năm gần đây liên quan đến vùng lưu vực các con sông Nhuệ-Đáy bao hàm Hà Nội và các tỉnh lân cận như Hà Tây, Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định.

Khu vực sông Cầu ở phiá bắc Hà Nội cũng bị ô nhiễm nặng vì phải tiếp nhận nước thải từ các hoạt động sản xuất và sinh hoạt tại các tỉnh Bắc Kạn, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, cũng như Hà Nội.

Vấn đề đặt ra là những lời báo động về mức độ ô nhiễm nặng nề của các con sông nói trên đã được gióng lên từ lâu, thế những tình hình vẫn chưa thấy cải thiện.

Nguyên nhân theo các nhà quan sát đến từ hai lẽ : nhận thức về nhu cầu bảo vệ môi trường chung trong dân chúng còn yếu, trong lúc chính quyền còn thiếu những biện pháp cụ thể để khuyến khích mọi người tôn trọng các quy định của nhà nước.

Để hiểu rõ thêm một cách cụ thể về tình hình tại vùng lưu vực các con sông Nhuệ - Đáy và sông Cầu, RFI đã phỏng vấn ông Vũ Thế Long, hiện là Phó Giám Đốc Trung tâm Hỗ trợ các Chương trình Phát triển Xã hội, một hiệp hội phi chính phủ tại Hà Nội (. Là một chuyên gia khảo cổ rất quan tâm đến vấn đề môi trường, ông Long đã từng ngược xuôi vùng các con sông bị ô nhiễm và đã nhiều lần lên tiếng báo động trong thời gian qua. Điều khiến ông rất lo ngại là tình hình không thấy cải thiện, thậm chí còn nặng nề thêm.

Sau đây mời quý vị nghe phần phỏng vấn ông Vũ Thế Long tại Hà Nội.