VIỆT NAM

Bốn phóng viên bị trừng trị vì bênh vực đồng nghiệp bị bắt trong vụ điều tra tham nhũng

 Thanh Phương

Bài đăng ngày 23/08/2008 Cập nhật lần cuối ngày 23/08/2008 14:03 TU

Các bài viết trên ấn bản điện tử của báo Thanh Niên đăng bài bênh vực hai đồng nghiệp bị bắt.

Sau khi bắt giam nhà báo Nguyễn Văn Hải của tờ Tuổi Trẻ và Nguyễn Việt Chiến của tờ Thanh Niên, đã nổi bật trong việc đưa tin về vụ án tham nhũng PMU 18, chính quyền đã quyết định trừng phạt 4 ký giả của hai tờ báo kể trên vì đã mạnh dạn viết bài bênh vực đồng nghiệp.

Ngày 1 tháng 8 vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã loan báo quyết định thu hồi thẻ nhà báo của bảy phóng viên, trong đó có bốn phóng viên của hai tờ báo Tuổi Trẻ và Thanh Niên. Về phía Tuổi Trẻ thì có Bùi Văn Thanh, Phó tổng biên tập và Dương Đức Đà Trang, trưởng văn phòng của báo này ở Hà Nội. Về phía Thanh Niên, có Nguyễn Quốc Phong, Phó tổng biên tập và Huỳnh Kim Sánh ,Tổng thư ký Tòa soạn. Trong quyết định nói trên, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ nêu lên lý do bốn phóng viên Tuổi Trẻ và Thanh Niên bị thu hồi thẻ nhà báo vì '' đã vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động và thông tin trên báo chí'', nhưng không nói rõ đó là những vi phạm gì.

Bị phạt vì phản đối vụ khởi tố và bắt giam hai đồng nghiệp

Mãi cho đến hôm 22/08/2008, Cục báo chí thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông mới nói rõ hơn về lý do thu hồi thẻ nhà báo của bốn phóng viên Tuổi Trẻ và Thanh Niên. Văn bản của Cục báo chí viết rằng bốn phóng viên nói trên bị phạt như vậy vì họ là '' những người đã trực tiếp viết bài, hoặc đã không kiểm chứng nguồn tin, đã biên tập, duyệt đăng các tin bài về vụ PMU 18, trong đó có những thông tin sai sự thật nghiêm trọng. Đặc biệt là những thông tin kích động phản đối các cơ quan bảo vệ pháp luật trong loạt bài sau khi hai nhà báo Nguyễn Việt Chiến và Nguyễn Văn Hải bị cơ quan An ninh điều tra khởi tố và bắt tạm giam''. Theo thông cáo của Cục báo chí, bốn phóng viên Tuổi Trẻ và Thanh Niên như vậy là đã vi phạm Điều 7, Điều 10 và Điều 15 của Luật báo chí .

Thật ra, chẳng cần đợi Cục báo chí chính thức giải thích, giới nhà báo và dư luận nói chung ở Việt Nam đã thừa biết lý do vì sau bốn phóng viên nói trên bị rút thẻ nhà báo. Ngay sau vụ bắt giữ hai phóng viên Nguyễn Văn Hải của Tuổi Trẻ và Nguyễn Việt Chiến của Thanh Niên với tội danh '' lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ'', bốn phóng viên của hai tờ báo nói trên đã công khai lên tiếng phản đối. Đặc biệt, ông Bùi Văn Thanh, Phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ đã viết thẳng thừng '' Đồng nghiệp đó đang trả giá cho những dòng tin của mình về vụ PMU 18, một vụ án chưa kết thúc và có những diễn biến kỳ lạ. Ai đó đã đúng khi nói rằng công lý dường như bị nhạo báng và qua vụ án này, nhà báo đã trở thành nạn nhân''. Chỉ hai ngày sau, báo chí được lệnh phải ngậm miệng lại, không được tiếp tục chỉ trích vụ bắt giữ hai nhà báo.

Cho tới nay, Nguyễn Văn Hải và Nguyễn Việt Chiến vẫn bị tạm giam và chưa biết chừng nào sẽ ra tòa, nhưng vụ này ngày càng thu hút sự chú ý của quốc tế.

Hôm thứ tư 20/08, khi gặp giới báo chí tại Hà Nội, đại sứ Mỹ tại Việt Nam Michael Michalak đã bày tỏ mối quan ngại của ông về vụ bắt giữ hai nhà báo nói trên. Theo đại sứ Mỹ, ''điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến các nhà báo khác trong việc tác nghiệp''. Tổ chức Phóng viên không biên giới cũng đã nhiều lần lên tiếng phản đối vụ bắt giữ hai nhà báo Tuổi Trẻ và Thanh Niên.

Vụ PMU 18 chưa hẳn là đã kết thúc

Nhưng điều đáng nói là trong thời gian qua, không chỉ các phóng viên bị rút thẻ nhà báo, mà nhiều phóng viên khác có liên quan đến vụ điều tra về tham nhũng PMU 18 đã liên tục bị công an kêu lên thẩm vấn. Cuộc phản công nhắm vào giới báo chí đã được dự báo sau khi thứ trưởng Bộ Giao thông Nguyễn Việt Tiến, nhân vật chính trong vụ này, rốt cuộc lại được trắng án.

Nhưng thật ra vụ PMU 18 vẫn chưa đến hồi kết vì cách đây vài ngày, hôm 12 tháng 8 vừa qua, Ban bí thư trung ương Đảng đã quyết định cách hết các chức vụ của ông Nguyễn Việt Tiến, trong đó có chức Bí thư Đảng uỷ Bộ Giao thông . Ban bí thư cũng yêu cầu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cách chức thứ trưởng Giao Thông của ông Nguyễn Việt Tiến, vì ông này bị coi là ''thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng việc quản lý các dự án ở PMU 18''. Theo lời ông Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam, hành động nói trên của Ban bí thư có thể là do Đảng muốn xoa dịu dư luận, vốn đang rất ủng hộ giới nhà báo. Nhưng dù gì đi nữa, những vụ bắt giữ và rút thẻ nhà báo đã khiến giới báo chí Việt Nam ngán ngại, chẳng còn ai dám xông xáo đưa tin về các vụ tham nhũng nữa, trong khi Đảng và chính phủ vẫn hô hào mọi người tham gia chống lại quốc nạn này.