KINH TẾ

Xe chạy ít tốn xăng và rẻ : thách thức của ngành công nghệ xe hơi (Phát lại)

Thanh Hà

Bài đăng ngày 07/10/2008 Cập nhật lần cuối ngày 09/03/2010 18:23 TU

Xe sử dụng năng lượng sạch, chạy cả bằng điện lẫn xăng được coi là tương lai của ngành công nghiệp sản xuất xe hơi. Hiện nay hai tập đòan của Nhật Bản là Toyota và Honda đang tiên phong trong lĩnh vực này. Pháp bị chậm mất một bước. Tạp chí thực hiện nhân hội chợ triển lãm xe quốc tế Paris 2008.

In bài

Gửi bài

Bình luận bài

Khách tham quan say mê với chiếc xe Porsche
(Ảnh:Thanh Phương/RFI)

Cho ra đời những loại xe hơi sạch và vừa với túi tiền của người tiêu dùng trong thời kỳ khó khăn kinh tế : thách thức lớn nhất của ngành công nghệ xe hơi thế giới

Khu vực sản xuất xe hơi của thế giới đang trong thời kỳ chuyển tiếp : từ bỏ dần những loại xe chạy tốn xăng và thải nhiều khí CO2 làm hâm nóng trái đất, để hướng đến những kiểu xe sạch để góp phần bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn chung hiện nay, tất cả các tập đoàn trên thế giới đều thi nhau cho ra đời những sáng chế mới những kiểu xe mới, những kỹ thuật mới, để tồn tại và nhất là để chinh phục những vị khách hàng ngày càng khó tính. Người tiêu dùng thì ngày càng có nhưng đòi hỏi cao, muốn sắm những chiếc xe vừa an toàn hơn, vừa đẹp hơn, vừa tôn trọng các tiêu chuẩn về khí thải CO2 mà lại không quá đắt.

Theo kết quả một cuộc thăm dò dư luận được công bố hồi đầu tháng 9/2008 do tập đoàn sản xuất xe hơi của Ý Fiat và viện BVA thực hiện, 54% người Pháp được hỏi cảm thấy có trách nhiệm với môi trường khi chọn kiểu xe và có đến 47% coi lượng thải khí CO2 và khối lượng xăng tiêu thụ là 2 chỉ số quan trọng nhất khi mua xe.

Xe ít gây ô nhiễm - ít hao xăng

Tại triển lãm xe quốc tế Paris, hãng Honda trình làng loại xe mới Insight Hybrid, dự trù bắt đầu đưa vào thị trường kể từ mùa xuân 2009. Độc đáo của loại xe này là chạy bằng hai nhiên liệu : điện – xăng, hay điện – dầu diesel, hay với năng lượng xanh, chế biến từ thực vật, đồng thời phải được bán ra với cái giá rẻ chưa đầy 20 ngàn euro để đáp ứng với nhu cầu của các hộ gia đình muốn tham gia vào công cuộc bảo vệ môi trường. Giám đốc chi nhánh Honda tại Pháp tuyên bố : mục tiêu đề ra là bán được 200 ngàn chiếc mỗi năm, trong đó có 5 ngàn là để đáp ứng nhu cầu của thị trường Pháp.

Về phần Toyota từ gần 10 năm nay nhãn hiệu này đã độc quyền thống lĩnh thị trường xe Hybrid với kiểu xe Prius. Đến nay đã có hơn một triệu chiếc chạy bằng điện và xăng được bán ra trên tòan thế giới. Thành công của loại sử dụng năng lượng sạch này ngọan mục đến nỗi Toyota liên tục cải tiến về kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các vị khách hàng khó tính. Thế nhưng phải đợi đến tháng giêng 2009 tại triển lãm xe hơi quốc tế ở Detroit, Hoa Kỳ Toyota mới cho ra mắt model Prius thế hệ ba. Toyota kỳ vọng bán được một triệu chiếc Prius đời mới này trong vòng một năm. Sau đó phát triển máy moteur sử dụng hai nhiên liệu xăng và điện đến tất cả các kiểu xe cùng nhãn hiệu vào khoảng năm 2020.

Toyota IQ tại triển lãm Paris
(Ảnh:Reuters)

Từ nay đến đó Toyota cũng như Honda bắt đầu bị các đối thủ lớn khác của châu Âu bắt kịp trên lĩnh vực thường được gọi là « xe hơi xanh ». Thật vậy hai ông khổng lồ nổi tiếng của Đức là Mercedes và BMW đã giới thiệu đến khách tham quan triển lãm xe hơi quốc tế ở khu Porte de Versailles- Paris kiểu xe hạng sang S400 Blue Hybrid và 750i Active Hybrid. Cả hai cùng giúp người tiêu dùng tiết kiệm xăng.

Trong lĩnh vực này, các tập đoàn của Pháp bị chậm mất một bước : kiểu xe hybrid đầu tiên của hãng Peugeot và Citroen chỉ được hoàn thành và đưa vào thị trường trong 3 năm tới. Trước mắt, ở Pháp rất ít người chú ý đến loại xe chạy bằng điện và xăng. Trong tám tháng đầu năm tỉ lệ xe hybrid bán ra trên thị trường Pháp chỉ tương đương với 0.39%. Thế nhưng theo giới quan sát hiện tượng xăng dầu ngày càng khan hiếm, trong tương lai không xa, chắc chắn loại xe này sẽ có sức hấp dẫn cao đối với người tiêu dùng. Thêm vào đó nếu giới sản xuất chịu khó hạ giá cho vừa với túi tiền của các hộ gia đình, thì việc mua xe hơi để chạy và tôn trọng môi trường không còn là điều mâu thuẫn với nhau. Hiện nay có đến 92% người Pháp quan niệm loại xe hybrid là tương lai của ngành công nghệ xe hơi trong 2 thập niên sắp tới.

Trả lời đài RFI François Roudié giám đốc hiệp hôị các nhà sản xuất xe hơi Pháp cho rằng viễn ảnh sử dụng xe chạy bằng điện 100% không còn xa vời :

« Có thể là chỉ khoảng 20 năm nữa, hay từ 10 đến 20 năm thôi, chúng ta sẽ sử dụng xe hơi không chạy bằng xăng. Từ nay đến đó từng bước, xe hơi sẽ xài ít hao tốn xăng dầu. Khuynh hướng chung là ngày càng có nhiều xe chạy bằng điện, 100 % điện. Hiện nay tập đoàn Peugeot Citroen đã ký hợp đồng với Valéo để trang bị cho hơn một triệu xe đầu máy chạy toàn bằng điện »

Trên thị trường xe hơi chạy bằng điện 100% thì Volswagen của Đức và Daimler của Mỹ đã tuyên bố sẽ đưa vào thị trường những model đầu tiên kể từ năm 2010.

Dù sao đi chăng nữa tại triển lãm xe hơi quốc tế ở Paris lần này, có khoảng 90 kiểu xe mới, được cho ra mắt công chúng. Trong số này có gần 1/3 là xe sử dụng năng lượng sạch. Vấn đề trước mắt là đầu máy chạy toàn bằng điện đắt hơn so với moteur chạy bằng xăng từ 4 đến 5 lần. Câu hỏi đặt ra là khi đó liệu người tiêu dùng có chịu chi ra thêm từ 2 cho đến 20 ngàn euro để mua xe hơi sạch để bào vệ bầu không khí trong lành hơn cho nhân loại hay không ?

Xe cực nhỏ-gọn và cực rẻ

Xe nhỏ và gọn để chạy trong thành phố
(Ảnh:Thanh Phương/RFI)

Trong khi chờ đợi được sử dụng xe hybrid hay xe chạy toàn bằng điện, thì khuynh hướng chung năm nay thiên về những loại xe nhỏ, gọn và nhẹ để chạy trong thành phố, hay những kiểu xe low cost, vừa với túi tiền của các các hộ gia đình có thu nhập thấp như chiếc Logan của Renault do tập đoàn Roumanie Dacia sản xuất hay kiểu xe Nano của hãng Tata, Ấn Độ. Xe Logan của Renault – Dacia bán trên thị trường Pháp với cái giá chưa đến 8 ngàn euro ; còn Tata của Ấn Độ thì quy định giá ở mức dưới 2 ngàn. Francois Roudié giám đốc đặc trách về giao tế của hiệp hôị các nhà sản xuất xe hơi Pháp không khỏi tự hào khi nhắc đến thành công của Renault

« Trong lĩnh vực xe rẻ tiền, thi Renault đang tiên phong, với kiểu xe Logan, do hãng Dacia của Roumanie chế tạo. Renault đang có dự án triển khai mô hình này tại Tanger, Maroc. Ngoài ra thì cũng có tập đoàn Tata của Ấn Độ muốn phát triển kiểu xe Nano bán ra với cái giá không ai cạnh tranh nổi là 2500 đô la »

Trong cuộc chạy đua tranh giành thị phần, Nhật Bản không chịu lép vế. Bằng chứng là tại cuộc triển lãm vừa qua ở Bắc Kinh chủ tịch tập đoàn Mitsubishi đã tiết lộ với công chúng là Mitsubishi đang phát triển một loại xe cực gọn, với cái giá cực rẻ để nhắm vào lớp khách hàng ở đô thị không muốn bỏ nhiều tiền vào phương tiện di chuyển. Toyota cũng đang có đề án tương tự.

Khó khăn chung toàn cầu

Triển lãm xe hơi quốc tế Paris lần này quy tụ 362 tập đoàn đến từ 25 quốc gia ; trong bối cảnh thị trường thế giới gập khó khăn. Lần đầu tiên từ 2001 đến nay, số xe bán ra bị giảm mạnh : Châu Âu bị giảm từ 4 đến 6% so với năm ngoái. Tại Hoa Kỳ lượng xe bán ra trong năm 2008 chỉ là 14 triệu chiếc thay vì 17 triệu như năm trước. Ba công ty lớn của Mỹ thường được gọi là Big Tree tức GM Ford và Chrysler liên tục giảm dự phóng tăng trưởng và sa thải nhân viên ; Toyota của Nhật cũng gập khó khăn lần đầu tiên kể từ 18 năm nay. Hai hãng lớn của Pháp là Renault và Peugeot PSA cũng không tránh khỏi quy lậut trên. Mathias Gareth, công nhân tại Sandouville, vùng Normandie từ 9 năm nay. Đây là lần đầu tiên anh phải đối diện với khó khăn chung của tập đòan Renault : « Phải nói là có đến bốn hay năm hãng gia công cho Renault. Do vậy khi tập đòan Renault sa thải một nhân viên, thì coi như giải tán luôn đến bốn hay năm công việc làm khác. Như vậy, tổng cộng sẽ có đến năm hay sáu người bị mất việc cùng một lúc ».

Một trong những nhà cung cấp phụ tùng lắp ráp cho Renault là Forestia, nhân viên của công ty này cũng đang lo ngại vì những khó khăn của Renault ở vùng Normandie sẽ lan sang nhiều lĩnh vực kinh tế khác của cả vùng. Nhiều thành phố lớn như Le Havre, Fécamp hay Dieppe cũng bị vạ lây. Hơn nữa ngành công nghiệp sản xuất xe hơi là một trong những hoạt động kinh tế trụ cột của vùng Normandie, Renault cũng như các nhà cung cấp phụ tùng cho Renault là nguồn tạo công ăn việc làm chính cho dân cư ở đây. Người ta thường thấy trong gia đình, cả hai vợ chồng cùng làm công nhân cho một chủ. Do vậy việc Renault phải đóng cửa một vài chi nhánh, sa thải nhân viên là một thảm họa đối với nhiều gia đình trong vùng.

Hồi tháng 7 vừa qua, Renault tuyên bố sa thải bốn ngàn nhân viên, trong đó một phần tư hiện đang làm việc tại chi nhánh sản xuất ở Sandouville. Trung tâm này hiện đang họat động với 3700 người. Từ 14 năm nay Hervé Legrand đã gắn liền số phận với hãng Renault - Sandouville, cho nên anh quyết đấu tranh đến cùng để bảo vệ công ăn việc làm cho mình và cho các đồng nghiệp :

« Ai thì cũng nặng gánh gia đinh, và có các khỏan chi tiêu phải thanh tóan. Bản thân tôi có đến bốn đứa con, tôi còn phải trả nợ góp tiền mua nhà hàng tháng, tôi phải trả một lọat các hóa đơn … Cho nên tôi không cò sự lựa chọn nào khác. Tôi phải đấu tranh đến cùng để bảo vệ nồi cơm »

Tình hình chung của Renault không mấy sáng sủa. Tuần qua cánh chim đầu đàn trong ngành công nghịêp của Pháp này đã phải thông báo cho nhân viên tại cơ sở Sandouville nghỉ việc một tuần trên hai vì lý do kỹ thuật, tối thiểu là từ này cho đến tháng tư 2009. Nói một cách khác Renault không thể bảo đảm khối lượng công việc làm cho nhân viên. Theo lời Mathias Gareth, trung bình mỗi tháng thu nhập của anh sẽ bị giảm đi từ ba đến năm trăm euro. Với mức lương toàn phần anh đã không dư ra được đồng nào. Nay với thu nhập ít hơn, Mathias chưa biết sẽ phải soay sở ra sao.

Renault không phải là trường hợp cá biệt. Hãng xe Peugeot Citroen năm ngoái cũng đã giải tán 10000 công ăn việc làm tại Pháp và Châu Âu. Trong tám tháng đầu năm 600 nhân viên tại đơn vị sản xuất ở ngoại ô Paris, Aulnay cũng bị mất việc.

Quay ra thế giới bên ngoài để tồn tại

Một vài năm trước, ngành công nghệ xe hơi của Pháp và các hãng gia công trung dụng 300 ngàn nhân viên trên toàn quốc. Giờ đây số này giảm xuống còn 230 ngàn. Một trong những nguyên nhân chính là do sức mua của Châu Âu bắt đầu bị chựng lại. Do vậy cả Renault lẫn Peugeot đều hướng đến những mảnh đất « mầu mỡ », nơi có sức mua cao như Trung Quốc hay Brazil, và gần đây hơn là Nga, với phương châm « sản xuất tại chỗ, cung cấp tại chỗ ». Cả hai đã di dời một số cơ sở sản xuất sang những quốc gia này.

Một thí dụ cụ thể là Renault trao toàn bộ khâu sản xuất xe Logan cho tập đoàn Dacia của Roumanie. Đây là một tính toán hết sức khôn ngoan và có lẽ đã vượt ngoài sự chờ đợi của ban giám đốc : vì hiện nay cứ trên 5 chiếc xe của Renault bán ra thì có một chiếc là kiểu Logan. Loại xe với giá rẻ này bán rất chạy, Renault – Dacia sản xuất không kịp để cung ứng cho thị trường châu Âu.

Pierre Allanche, một người 8 năm liên tiếp đã từng đại diện cho giới nhân viên trong hội đồng quản trị Renault nhìn nhận việc mở cửa ra thế giới bên ngoài, xây dựng cơ sở tại các quốc gia có tiềm năng tiêu thụ cao và nhân công rẻ là thượng sách, giúp Renault đứng vững trên thị trường xe hơi quốc tế. Tiếc là chiến lược ấy lại làm cùn đi nền công nghiệp của Pháp.

« Renault đang triển khai cơ sở sản xuất tại Tanger, Maroc với tiềm năng sản xuất 400 ngàn chiếc xe ; rôì một dự án tương tự ở Ấn Độ. Bên cạnh đó còn phải nói đến dự án tương đối gay go với Iran ; thỏa thuận hợp tác với hãng xe Lada của Nga…tất cả những dự án này đang hoặc sắp đi vào hoạt động. Phải công nhận là Renault đang chiếm một vị trí rất tốt trên thị trường quốc tế. Trong tương lai gần, tất cả những dự án này sẽ mang lại nhiều nguồn lợi lớn cho Renault. Tiếc là Renault sẽ không tạo thêm nhiều công việc ở Pháp nữa »

« Khủng hoảng » hai từ này gắn liên với triển lãm xe hơi quốc tế tại Paris lần này, chính tổng giám đốc tập đoàn Renault cũng đã phải công nhận điều đó :

« Nhìn về phương diện sản phẩm và kỹ thuật mới, thì không thể nói đến khủng hoảng. Tại cuộc triển lãm lần này ngành công nghệ xe hơi giới thiệu khá nhiều mặt hàng mới. Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận là những sản phẩm mới, những kiểu xe mới xuất hiện trong bối cảnh những thị trường tiêu thụ lớn ở các nước phát triển đang gặp khó khăn và chẳng hứng khởi chút nào. Giải pháp duy nhất là cắn răng mà chịu để chờ cơ hội thuận lợi hơn »

Từ trước đến nay, chiếc xe hơi là biểu tượng của tự do, hứa hẹn những chuyến du hành đầy thú vị. Những chiếc xe càng to lớn, cồng kềnh càng biểu hiện uy thế của chủ nhân. Trên màn ảnh xinê biết bao nhiêu thế hệ từng say mê ngắm những chiếc Mustang, Porsche hay Ferrari vũ bão phóng trên xa lộ hay những con đường đèo … Ngày nay, ở vào đầu thế kỷ 21 chiếc xe hơi trước hết là một phương tiện di chuyển không thể thiếu trong một thế giới hiện đại. Giá dầu hỏa tăng vọt, vật giá leo thang làm giảm sức mua của người tiêu dùng, cộng thêm với khủng hoảng tài chính và tương lai bấp bênh còn tiếp tục gây trở ngại cho ngành công nghiệp xe hơi toàn câù. Thêm vào đó người tiêu dùng cũng ý thức được rằng cái xe còn là nguồn thải khí làm tổn hại đến sức khỏe chung của mọi người, và dự trữ dầu hỏa trên thế giới không phải là vô tận. Cho nên để sống còn, các tập đoàn sản xuất đều phải hướng về những kiểu xe sạch.