Rechercher
Choisir langue

languages /

 

گنجینه صداها

با یاد عمران صلاحی، شاعر و طنزپرداز

به قلم : فواد روستائی

تاریخ انتشار مقاله  27/02/2009 به روز شده  05/03/200913:40 TU

عمران صلاحی

عمران صلاحی

دهم اسفند ماه زادروز عمران صلاحی- شاعر و طنزپرداز پرآوازۀ ایرانی است که در یازدهم مهرماه ١٣٨٥ در پی یک بیماری تؤامان قلبی و ریوی در تهران چشم از زندگی فروپوشید.

عمران صلاحی در روز دهم اسفند ماه ١٣٢٥ درتهران چشم به جهان گشود. نخستین شعر عمران صلاحی در پانزده سالگی او در "اطلاعات کودکان" به چاپ رسید اما کار نوشتن را به گونه ای جدی و پیگیر از بیست سالگی در نشریۀ فکاهی "توفیق" آغاز کرد.

 راهگشای او به این نشریۀ پرخواننده و موفق آن دوران پرویز شاپور، طراح و طنزپرداز بلند آوازۀ آن ایام، بود. عمران صلاحی در کنار نوشتن و سرودن در "توفیق"، به تحقیق و پژوهش در بارۀ طنز روی آورد و در سال ١٣٤٩ کتاب "طنزآوران ایران" را با همکاری بیژن اسدی پور منتشر کرد. نخستین شعر از اشعار نیمائی عمران صلاحی در سال ١٣٤٧ در مجلۀ "خوشه" به سردبیری احمد شاملو انتشار یافت. صلاحی در عرصۀ شعرو در قلمرو طنز جدی و فعال بود.

افزون بر این، عمران صلاحی از سال ١٣٥٢تا ١٣٧٥ در استخدام رادیو تلویزیون بود و سال ها با شورای عالی ویرایش صدا و سیما همکاری داشت. صلاحی آثار خود را در عرصۀ طنز از جمله با نام مستعار "آقای شکرچیان" به چاپ می رساند.

  نادر نادرپور- شاعر برجسته و بزرگ معاصر- در بررسی شعر عمران صلاحی به ویژه اشعار طنزآمیز او، آن گروه از سرایندگانی را که در شعر از طنز یا در طنز از شعر مدد گرفته اند به دو گروه " طنزپردازان شاعر" و "شاعران طنزپرداز" تقسیم کرده و عمران صلاحی را در گروه دوم جای داده و از وی و هادی خرسندی به عنوان شاعرانی نام می برد که در قلمرو شعر نیمائی از طنز مایه گرفته اند. به باور نادر نادرپور در سخن عمران صلاحی چند عنصرغالباً ناسازگار با یکدیگر جمع شده اند و این عناصر عبارتند از : طنز تلخ، اندوه ژرف، و بیان ظریف و ساده.

بر صندلی نشستم

و تکمه های باز ِ کتم را

                                   بستم

یک شاخه گل به دستم

عکسی به یادگار گرفتم

                                    با تنهایی

در های و هوی آب و هیاهوی بچه ها 

نادرپور در ادامۀ بحث بر این نکته انگشت می گذارد که این سه عنصر گاه گاه از عالم تنهائی شاعر به دنیای همگان راه می یابند و با چهارمین عنصر که همدردی باشد در می آمیزند و شاعر را درسرودن شاهکاری کوچک یاری می دهند.

در یک هوای سرد ِ پس از باران

مردی رمیده بخت

با سرفه های سخت

دیدم که پهن می کرد

عریانی خودش را

روی طناب رخت

 

 در روز خاکسپاری عمران صلاحی، جواد مجابی – شاعر و داستان نویس که در طنز نویسی نیز دستی دارد- در سوگ او چنین گفت: "...عمران هیچگاه از مرگ نمی گفت. همواره از زندگی می گقت و می سرود... ورای شیرینی کلامش زهری جریان داشت که از واقعیت ناگزیر می تراود و او چربدستانه هر دو منظر را به ما نشان می دهد... او همچون ذات زندگی، دیگران را در خود ایمن و شاد می خواست. نمی میرند کسانی که چون عمران عین شادی اند.

 عمران تمام عمرش با مردم کوچه زیست." عمران صلاحی بارها در نهایت میزبان نوازی به درخواست های رادیو بین المللی فرانسه برای شعر خوانی، بیان دیدگاه هایش در مورد مسائل فرهنگی، هنری و اجتماعی و به ویژه برنامه های نوروزی بخش فارسی ار.ا ف.ای. پاسخ داده و میهمان ما بود.

 در اینجا می توانید سخنان او را در بارۀ زندگی حرفه ایش ، در برنامۀ "در آیینۀ یاد ها" بشنوید این مصاحبه در تاریخ 12 سپتامبر 1998 انجام شده است.

عمران صلاحی "در آیینۀ یاد ها"

27/02/2009

 

گنجینه صداها

ویگن

یاد ویگن و صدای گرمش گرامی باد

روز چهارم آبان مصادف است با سالروز مرگ ویگن، خوانندۀ نام آور ارمنی تباری که "سلطان جاز" ایران می نامیدندش. او شش سال پیش در لس آنجلس در اثر بیماری سرطان درگذشت. ترانه های ماندگاری چون "بارون بارونه"، "شادوماد"، "مهتاب" و"گل سرخ" از ترانه هایی بود که چند باردرهفته از رادیو شنیده می شد.

26/10/200914:16 TU

گنجینۀ صدا

گنجینۀ صدا

مجمو عه ای از گفتگو های بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه ، با شخصیت های ادبی، فرهنگی، سیاسی و ....

17/09/200913:58 TU

علامه محمد قزوینی

شصتمین سالگرد درگذشت علامۀ قزوینی

در سال هزار و سیصد و بیست خورشیدی، شصت و شش سال پیش، تصحیحی از دیوان حافظ به همت علامه محمد قزوینی و قاسم غنی در تهران منتشر شد که امروز هم پس از گذشت شصت وشش سال به گفته و نوشتۀ اکثریت قریب به اتفاق حافظ شناسان و حافظ پژوهان، اگر معتبرترین و قابل اعتماد ترین نسخۀ دیوان حافظ نباشد به یقین یکی از معتبرترین و قابل اعتمادترین نسخه های چاپی این دیوان است.

27/05/200912:27 TU

غزاله علیزاده

یاد غزاله علیزاده گرامی باد

سیزده سال از مرگ غزاله علیزاده، نویسندۀ توانا، می گذرد. با اینکه او معتقد بود ظرفیت تحمل زنان ایرانی در مقابل شدائد اعجاب انگیز است، رنجور و افسرده از بیماری طولانی سرطان، در اردیبهشت ماه سال 1375 در جنگلی در حاشیۀ روستای جواهرده رامسر خود را بدار آویخت.

17/05/200912:38 TU

پروانه فروهر

اول آذر، سالروز قتل پروانه و داریوش فروهر

در روز اول آذر ماه هزار و سیصدو هفتاد و هفت خورشیدی، داریوش فروهر- رهبر حزب ملت ایران - و همسرش پروانه اسکندری به طرزی فجیع در منزل مسکونی شان در تهران به قتل رسیدند.

22/11/200909:49 TU

یادی از فریدون هویدا/از ادبیات و سینما تا دیپلماسی

فریدون هویدا، دیپلمات، نویسنده، پژوهشگر و منتقد سینما، با بزرگان سینما در دهۀ شصت در پاریس نشست و برخاست داشت، با روسلینی دوست بود. با کارگردان معروف فرانسه، فرانسوا تروفو، همکاری حاشیه ای داشت و با گروه موج نو بسیار نزدیک بود.

10/09/200914:42 TU

فریدون مشیری

هشتمین سالگرد درگذشت فریدون مشیری

فریدون مشیری در روز سوم آبان 1379 ، در سن 74 سالگی در تهران در گذشت. او که در خانواده ای ادب دوست به دنیا آمد، شعر گفتن را از پانزده سالگی آغاز کرد.

18/11/200813:21 TU

احمد شاملو

به یاد احمد شاملو در نهمین سالگرد خاموشی اش

نه سال از خاموشی احمد شاملو هنرمند و روشنفکر بر جسته می گذرد. با مروری کوتاه بر زندگی او و گوش دادن به صدایش از او یاد می کنیم.

08/09/200914:36 TU

هوشنگ گلشیری

هوشنگ گلشیری

هوشنگ گلشیری تنها نویسنده ای برجسته و پرکار نبود.او یکی از پرشورترین و شجاع ترین کوشندگان در راه مبارزه با سانسور و تحقق اهداف کانون نویسندگان ایران بود.

18/11/200813:27 TU