زمینه ها زمانه ها

آیا حرکتی برای رفع " فتنه " آغاز شده است؟

به قلم : بیژن  برهمندی

تاریخ انتشار مقاله  17/01/2010 به روز شده  25/01/2010 12:39 TU

بعد از دو حادثه پر اهمیت راهپیمائی روز عاشورا و سپس انتشار بیانیه هفدهم مهندس موسوی بقصد ارائه راهکارهائی برای برون رفت از بحران، در هفته‌ای که گذشت علایم معنا دار متعددی که نشان از نوعی توسل به شیوه‌های میانه روانه داشتند در فضای ملتهب سیاسی ایران جلب توجه کردند.

این نشانه‌ها با سخنان آیت الله خامنه ای برای گروهی از مردم قم آغاز شد، که در آن رهبر جمهوری اسلامی اعتراف کرد که در اوضاعی که خود آنرا « شرایط فتنه» می نامید، کار دشوارتر و تشخیص سخت تر شده است.
او که در این سخنرانی با نقل مثال‌ های تاریخی به ضرورت « روشنگری» نسبت به افراد « متزلزل» تأکید میکرد ، نتیجه گرفت که « باید مراقب باشیم با کارهای بی رویه به فتنه انگیزی دشمن کمک نکنیم. » او از مسئولان خواست که « در این شرایط غبار آلود» خیلی با « احتیاط و تدبیر» - والبته در وقت خود با «قاطعیت» - عمل کنند. او در پایان این سخنرانی بار دیگر بر «عدالت و اعتدال» تأکید کرد.
در نماز جمعه این هفته هم آیت الله امامی کاشانی در خطبه های خود مسئولان را به اعتدال فرا خواند و گفت که « باید از برخورد های تند ضد اخلاقی و بی‌ارزش دست برداشت. »
او همچنین درباره ضرورت « اقناع مردم» صحبت کرد.
بد نیست به این فهرست سخنان اخیر سردار سید یحیی صفوی مشاور عالی فرماندهی کل قوا را هم اضافه کنیم که مهم ‌ترین نیاز امروز کشور را « جلوگیری از تنش و تند روی» دانست.
او اظهار تأسف کرد که در جریان آنچه که خود « فتنه های اخیر» می نامید به خانواده برخی از شهدا اهانت شده و نتیجه گرفت که « تر و خشک» با هم سوخته اند.
سردار صفوی مدعی شد که رهبر «صبور» و «حلیم» جمهوری اسلامی تا کنون جلوی خیلی از تندروی های زیاده از حدی را که قرار بود رخ دهد گرفته اند.
او توصیه کرد که براحتی به افراد عناوینی همچون ضد ولایت فقیه و منافق چسبانده نشود و از اینکه در بعضی جاها به « مرجعیت و روحانیت» اهانت و یا کم توجهی صورت گرفته انتقاد کرد.

البته شاید نتوان اظهار اطمینان کرد که آزادی برخی شخصیت‌های معترض- همچون دکتر عابد جعفری مشاور ارشد موسوی،جواد امام عضو مرکزیت مجاهدین انقلاب، شاپور کاظمی برادر زهرا رهنورد و یا خواهر شیرین عبادی- ارتباط مستقیمی به این توصیه‌های پرهیز از تندروی داشته باشد، اما بدون شک راه اندازی یک سری مناظرات تلویزیونی در شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی – در برنامه‌ای بنام «رو به فردا»- که با دعوت از علی مطهری اصولگرای منتقد دولت آغاز شد و اینک پای دکتر جواد اطاعت عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی نیز به آن گشوده شده است، حادثه‌ای بی سابقه در هفت ماه گذشته و از نظر سیاسی معنا دار محسوب می شود.
آیا این نشانه‌ها رد پای خجولانه ای از پیشنهادها ی هفدهمین بیانیه مهندس موسوی را بر پیشانی خود ندارند؟
در یک میز گرد رادیوئی این پرسش و نیز سئوالات دیگری در همین زمینه را با آقایان احمد منتظری فرزند آیت الله فقید منتظری و از طلاب حوزه علمیه قم، سعید مدنی فعال سیاسی ملی مذهبی و محمد تهوری روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی ایران در آمریکا مطرح کرده‌ایم که پاسخ‌هایشان را می شنوید.

بعقیده سعید مدنی راست افراطی در ماههای گذشته خطاهای بسیار قابل توجهی داشته است که موقعیتش را متزلزل کرده است. بنظر او واکنش راست افراطی در مقابل این فرایند(گرایش به اعتدال) بهم زدن بازی به هر شکل ممکن است. او می‌گوید «اگر روند معقولی در مسیر حل مشکلات و بحران موجود پیش برده شود، بطور قطع حذف راست افراطی از دستاورد های آن خواهد بود. »

احمد منتظری می‌گوید « من نسبت به حوادث سیاسی کشور بویژه این مناظره ها خوشبینم. این شروع خوبی است بشرط اینکه واقعی باشد و تداوم داشته باشد و بموازات آن کار های عملی دیگری ، از جمله آزادی زندانیان ، صورت گیرد.

محمد تهوری در توضیح علل این تحولات معتقد است که در شخص آقای خامنه ای تزلزل ایجاد شده است. او می‌گوید آن‌ها خیال می‌کردند که اگر فضا را تند کنند می‌توانند آنرا کنترل کنند و به اهداف خود برسند. اما متوجه شدند که امکان کنترل فضا را ندارند.آنها از وحشت راهپیمائی بیست و دوم بهمن سعی کرده‌اند تغییری در گفتمان و رفتارشان ایجاد کنند. فکر می‌کنم لااقل تا 22 بهمن این تاکتیک ادامه خواهد داشت.
 
گفتکوی بیژن برهمندی با احمد منتظری، سعید مدنی و محمد تهوری را اینجا گوش کنید: