Teatr

"Herodiada" spektakl Urszuli Mikos

 Agnieszka Kumor

Tekst z  17/01/2007 Ostatnia aktualizacja 16/02/2010 19:19 TU

"Herodiada" w reż. Urszuli Mikos, Centre Culturel Boris Vian des Ulis
Bernard Pons

Urszula Mikos kierująca (wraz z Olivierem Cohenem) Théâtre le Proscenium w jedenastej dzielnicy Paryża, od wielu lat przybliża francuskiej publiczności wschodnio- i środkowoeuropejskich autorów. Z równą łatwością porusza się w świecie Schaeffera, Harmsa, Bogaeva czy Głowackiego (spektakl Antygony w Nowym Jorku w tłumaczeniu Mikos i Cohena został uznany za najlepsze przedstawienie roku 1997 na małych scenach paryskich). Ostatni jej spektakl Herodiada aspiruje do rangi wydarzenia teatralnego.

Teatr Urszuli Mikos

Każdą swą nową realizacją Mikos poszerza granice teatru, stawiając ważkie pytania o miejsce człowieka w społeczeństwie i w historii. Przez ostatnich sześć lat polska reżyserka pracowała nad dość nieoczekiwaną trylogią. Rozpoczął ją Kordian Juliusza Słowackiego – zrealizowana we współczesnych kostiumach tragedia jałowego buntu samotnej jednostki. Trzy lata temu w ramach sezonu polskiego we Francji powstała Nieboska komedia Zygmunta Krasińskiego – refleksja nad miażdżącym mechanizmem Historii. Ostatnia część cyklu zatytułowana Herodiada/hero died pokazana została na dużej scenie Centrum Kultury im. Borisa Viana w les Ulis pod Paryżem, które wraz z paryskim Centrum Walońskim jest współproducentem ambitnej trylogii. Autorem ostatniej sztuki jest Laurent Contamin, który napisał ją na dramaturgicznym stypendium w ojczyźnie Grotowskiego i Kantora.

"W Polsce, czyli… wszędzie"

Herodiada/hero died rozgrywa się w postkomunistycznej Polsce rozdartej między mistycznymi snami o przeszłości a twardą rzeczywistością ekonomii rynku. Sztuka jest wyobrażoną przez Laurent Contamina współczesną kontynuacją Kordiana (jedna z bohaterek przyjmuje nawet to imię, a jej chłopak nazywa się nie inaczej jak… Konrad, robi doktorat i czasowo pozostaje bez stałego miejsca zamieszkania). Są w tej sztuce bezdomni inteligenci i drapieżna business woman, sfrustrowana młodzież marząca o podróżach i wielkim świecie oraz pastor amerykańskiej sekty kierującej wschodnioeuropejską siatką przemytu gałek ocznych na przeszczepy dla bogatych klientów mających relatywny stosunek do prawa międzynarodowego generalnie i praw człowieka w szczególności.

Jednostka w sytemie

Herodiada/hero died łączy groteskę z tragedią, nie odchodząc daleko od znanej nam rzeczywistości. Sztuka jest na tyle otwarta, że zarówno reżyserka jak i aktorzy znaleźli w niej materiał adekwatny do stawianych przez siebie pytań. Spektakl mówi o roli jednostki wobec społeczeństwa i historii. Nosicielami tego podskórnego, niemal filozoficznego nurtu są niemi aktorzy-amatorzy, którzy niczym antyczny chór śledzą działania protagonistów, ciągle coś notując na skrawkach papieru. Przewrotny symbol pamięci w dobie wszechwładnej dziś informatyki. Widzimy ją w obrazach i tekstach wyświetlanych na dużych ekranach i kręconych ręczną kamerą, która ściga aktorów w kulisach a nawet dalej. Scena i życie przenikają się wzajemnie: elementem dekoracji są szyby, za którymi widać ulicę.

Bez względu na otaczające ją prądy i mody Urszula Mikos konsekwentnie realizuje własny program artystyczny. Każdy jej spektakl inicjuje nową debatę polityczną i społeczną. Artystka wyprzedza przy tym swój czas – stawiając nowe wyzwania sztuce teatru.

Herodiada/hero died Laurent Contamina w reżyserii Urszuli Mikos, pokazana została 10 i 11 stycznia w Centrum Kultury im. Borysa Viana w les Ulis.