Gdańsk 1980: "Robotnicy '80"

Tekst z 17/09/2008 Ostatnia aktualizacja 20/09/2008 14:59 TU

Robotnicy '80
Plakat: Andrzej Pągowski

Rzadko się zdarza, by film dokumentalny dorównał popularnością fabularnemu. W historii polskiego kina jest jednak pewien wyjątek – dokument, który – gdy wszedł na ekrany – prawdopodobnie widzieli wszyscy, choć gazety zamiast jego tytułu w swych programach kin zamieszczały jedynie adnotację „wszystkie seanse wyprzedane”. To „Robotnicy ’80”, czyli filmowy zapis strajku w Stoczni Gdańskiej, który zmienił historię nie tylko Polski.

Andrzej Zajączkowski
fot. Marek Pędziwol

Przypieczętowaniem porozumienia, którego podpisaniem w ostatni dzień sierpnia 1980 roku zakończył się ten protest, było powstanie w niespełna trzy tygodnie później, 17 września, Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego. Na wniosek jednego z jego czołowych działaczy, Karola Modzelewskiego – dziś profesora historii na Uniwersytecie Warszawskim – związek objął swym działaniem cały kraj i przyjął nazwę Solidarność.

„Robotników ‘80” reżyserował absolwent praskiej Akademii Sztuki Filmowej FAMU, Andrzej Zajączkowski. Wyjazd do Gdańska tamtego lata okazał się dla niego drugim wejściem w sam środek historycznych wydarzeń. Pierwszym była „praska wiosna” i inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.

W rozmowie z Markiem Pędziwolem Andrzej Zajączkowski wspomina, jak powstawał najważniejszy bodajże dokument w historii polskiego kina.