Paryskie wystawy

Sezon na schwał

Piotr Błoński

Tekst z 18/12/2008 Ostatnia aktualizacja 19/12/2008 11:43 TU

Lee Miller, Autoportret (1932
© Lee Miller Archives

Jesienno-zimowy sezon paryskich wystaw artystycznych jest w tym roku szczególnie udany, a można je odwiedzić jeszcze przez cały okres świąt i pierwsze tygodnie stycznia. Jest co oglądać, niektóre wystawy są niepowtarzalne, toteż zapraszam na przegląd najciekawszych. Z najważniejszych zdawałem relacje w tej kronice (zob. po lewej „Wystawy i muzea”).

Pablo Picasso, Sniadanie na trawie według Maneta, 27/02/1960.
© Succession Picasso 2008

Pierwszorzędne miejsce zajmuje wystawa „Picasso i mistrzowie” w Grand Palais. Konfrontacja obrazów Picassa z dziełami wielkich mistrzów malarstwa od Velasqueza i Rembrandta po Moneta i Renoira jest gwarancją wielkich przeżyć. Picasso nie zawsze wychodzi z niej obronną ręką. Malarze, którzy tę wystawę oglądali, psioczą na Picassa, który, mierząc się z Goyą, Zurbaranem czy Chardinem, nie wytrzymuje porównania jako kolorysta. Za to jego fenomenalna zdolność wyłapywania esencji obrazu, albo jego syntezy, sprowadzenie go do kilku plam i sylwetek, to niezły klucz do rozumienia sztuki XX wieku.

Ukoronowaniem wizyty jest sala, w której z ośmioma aktami Picassa sąsiadują Wenus bawiąca się z Amorem i Muzyką Tycjana, Hendricke zanurzająca się w wodzie Rembrandta, Maja Desnuda Goyi, Odaliska Ingresa (w wersji z Nowego Jorku), Olimpia Maneta,  akty Courbeta, Ingresa, Moneta, Van Gogha – takiego bankietu zapewne nie powtórzy się nigdy. A na deser zwiedzać można uzupełnienia do tej wystawy – w Muzeum Orsay wokół Śniadania na trawie Maneta i w Luwrze wokół Kobiet z Algeru Delacroix.

Francesco de Goya, La Maya desnuda
Museo del Prado, Madryt

A do Luwru i tak zaglądniemy w czasie tego naszego speceru, żeby obejrzeć w jego podziemiach retrospektywę Andrea Mantegni. Skupiono na niej reprezentatywny zestaw tych obrazów renesansowego mistrza, które można było ściągnąć z muzeów francuskich, europejskich i amerykańskich i który ukazuje skalę geniuszu Mantegni, tym lepiej oczywiście jeśli ma się w pamięci jego dzieła z Werony i z Mantui – albo kiedy się je będzie zwiedzać.

Andrea Mantegna, Minerwa wypędzająca Występki z Ogrodu Cnoty, 1500-1502.
© Musée du Louvre/ RMN (photo de presse)

Trzecim etapem naszego spaceru jest wystawa portretów Van Dycka w przecudownym Muzeum Jacquemart-André.

Antoon Van Dyck, Portret Mary Killigrew, Londyn, Tate : Purchased with assistance from The Art Fund, Tate Members and the bequest of Alice Cooper Creed 2003
© Tate, London 2008

Ta wystawa nie potrzebowała żadnych oryginalnych rozwiązań ani udziwnień: sam układ chronologiczny wystarczy, by ujawnić potężny wybuch talentu, swady i pewności pędzla Van Dycka, który mieszczan malował jak arystokratów, arystokratów jak starych znajomych, a siebie samego jako księcia malarzy.

W Pinakotece Paryskiej są dwie wystawy: w podziemiach ambitna reinterpretacja malarstwa Jacksona Pollocka z punktu widzenia jego zapatrzenia w praktyki magiczne i szamanizm, na piętrze obrazy Rouaulta z kolekcji japońskiego marszanda Idemitsu – kolekcji której jakość przewyższa wszystkie europejskie zbiory obrazów tego uduchowionego malarza.

« Otwarte okno w Nicei » 1929, The Museum of Modern Art, New York, (donation Mrs Guilbert Chapman)
© 2008, Digital Image/ ADAGP

Przeciwwagą dla tych mrocznych, metafizycznych odniesień niech będzie następny etap – retrospektywa pogodnej, radośnie dekoracyjnej twórczości Raoula Dufy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej Miasta Paryża, a innym przykładem talentu kolekcjonera  jest wystawa wybranych arcydzieł z portugalskiej kolekcji Berardo – swoisty digest surrealizmu, abstrakcji i pop-artu – w Muzeum Luksemburskim.

Z bukietu wystaw w centrum Pompidou – trzebaby na to poświęcić osobny dzień – wymieńmy wystawę ilustrującą zdobycie, przed stu laty, Paryża przez włoskich futurystów i ich starcie z kubizmem, monografię Jacques’a Villeglé, wybitnego przedstawiciela paryskiego informelu oraz wystawę Rona Arada, coś pomiędzy instalacją, designem i architekturą. 

Amatorów sztuki fotografii  zachwycą wystawy Lee Miller i Ericha Salomona w Jeu de Paume, w Bibliotece Narodowej „Fotografia amerykańska lat ’70” – z takimi autorami jak Diane Arbus, William Klein, Bill Owens i mnóstwo innych, w Europejskim Domu Fotografii Sabine Weiss i Göksin Sipahioglu, twórca agencji Sipa, wreszcie w Muzeum Sztuki Nowoczesnej miasta Paryża fotografie szkoły z Duesseldorfu.

To tylko najważniejsze wystawy: poprzestaję na tym, bo to zupełnie wystarczy na zaspokojenie głodu sztuki między Wigilią a Sylwestrem. Wszystkiego najlepszego!