Festiwal Pasaże 2009 w Nancy

Na wschód od Europy

 Agnieszka Kumor

Tekst z  18/02/2009 Ostatnia aktualizacja 20/02/2009 15:27 TU

Już po raz 11. w Nancy odbywa się Festiwal Teatralny Pasaże. Mieszkańcy uniwersyteckiego miasta i szerzej Lotaryngii przyzwyczaili się do szalonego folkloru muzycznego Cyganów i przybyszów z Azji Centralnej, ale interesuje ich także dorobek teatralny Polaków, Węgrów, Litwinów, Białorusinów, Czeczenów czy Gruzinów. Artyści z krajów na wschód od Europy wezmą w posiadanie gród króla Stanisława Leszczyńskiego od 14 do 23 maja 2009. A jest co oglądać!

Siarczysty Kolada

W centralnym parku Nancy, Parc de la Pépinière, w specjalnie wybudowanym dla niego baraku teatralnym ustawi scenę Nikolaj Kolada. Utalentowany autor i reżyser z Jekatyrenburga znany jest polskim widzom, był gościem honorowym festiwalu Saison Russe w Gdańsku w roku 2003, ale do Francji przyjedzie po raz pierwszy. Od kilkunastu lat Kolada wykłada dramaturgię w Instytucie Teatralnym w rodzimym mieście, kieruje miesięcznikiem „Ural”, jego sztuki odcisnęły tak żywe piętno na teatrze w Rosji lat 90., iż nazwano ten okres „dekadą Kolady”. Wielu z jego następców gościło na festiwalu Pasaże. W Nancy pokazane zostaną trzy spektakle w reżyserii Nikolaja Kolady: Rewizor Gogola, szekspirowski Hamlet oraz Król Lear. Odbędzie się także lektura jego sztuk.

"Rewizor", reż. N. Kolada
© Festival Passages

W sonacie z widm

Teatr Laboratorium Sfumato z Bułgarii odwiedził Nancy już trzy razy, ale zawsze przyjmowany jest z takim samym zainteresowaniem. Po występach w paryskim Théâtre de la Bastille, duet Margarita Mladenova i Ivan Dobczev pokażą strindbergowską trylogię: Julie, Jean i Kristine (na podstawie Panny Julii), Taniec śmierci oraz Stridberg w Damaszku (w oparciu o jego utwór Do Damaszku). Pracę bułgarskich twórców charakteryzuje penetracja ludzkiej podświadomości, podróż w nieznane. „Teatr to inna forma życia - mówi Mladenova - skoncentrowanego, czystego, wyższego”.

"Pokolenie Jeans", N. Chalezin
© Eric Didym

Gorzka magdalenka

Dla Wolnego Teatru z Mińska teatr jest przede wszystkim formą swobodnej wypowiedzi w zakneblowanej Białorusi dyktatorskiego reżymu. Natalia Koliada i Nikolaj Chalezin z ich mocnym, bezpardonowym bagażem ludzkich losów czerpią tematy z życia własnego i swoich przyjaciół. Przedstawienia odbywają się w tajnych warunkach, pod nieustanną inwigilacją służby bezpieczeństwa. W Nancy zaprezentowany zostanie kultowy spektakl Wolnego Teatru z Mińska Pokolenie jeans (z którym aktor objechał cały niemal świat, w tym toruński Kontakt w roku 2008) oraz najnowsze produkcje. Odkrywając miłość opowiada historię małżeństwa Krassowskich, Iriny i Anatolija, działaczy opozycyjnych. W roku 1999 Anatolij został porwany przez nieznanych napastników i jego zniknięcie nigdy nie zostało wyjaśnione. Zona milczenia w reżyserii Władimira Szczerbana (trzeciego filaru Wolnego Teatru) rozgrywa się w szkole, gdzie poznajemy historie ludzi, których szczęśliwe dzieciństwo przebiegało w sowieckiej erze. Trauma, wspomnienie, bolesne przeżycie – okazuje się, że każdy ma swoją „magdalenkę” Prousta, która powraca czkawką.

Orkiestra Barszcz
© Hervé Leteneur

Barszcz z pierogami po czeczeńsku

Wśród pozostałych gości Festiwalu Pasaże 2009 znalazły się: Dzieci demona węgierskiej kompanii Béli Pintéra, Odległy kraj Jean-Luca Lagarce’a w reżyserii Litwina Gintarasa Varnasa, izraelski Orlando adaptacja noweli Virginii Woolf w reżyserii Amita Droriego, Obludarium Mateja i Petra Formanów z Czech, Orkiestra Barszcz Igora Kowalskiego z repertuarem od Lwowa po Dunaj, a także muzycy z Kazachstanu, Uzbekistanu, Azerbejdżanu, Iranu, kabarety polityczne z Czeczenii, Gruzji i Ukrainy, plastycy z Litwy i Rumunii. I wreszcie lektury dramatów, pokazy filmów oraz kolokwium o następstwach upadku komunizmu w twórczości dramatycznej byłych krajów bloku wschodniego. Jest w czym wybierać!

11. Festiwal Pasaże w Nancy i w regionie lotaryńskim w dniach 14 – 23 maja 2009 http://www.festival-passages.fr/