O Grotowskim na Sorbonie

Ludwik Flaszen i Michał Masłowski

 Marek Brzeziński

Tekst z  25/10/2009 Ostatnia aktualizacja 25/10/2009 17:11 TU

Przez pięć dni w Paryżu odbywały się spotkania poświęcone osobie i twórczości Jerzego Grotowskiego. Bogaty program imprez, które w ramach Roku Grotowskiego zorganizowały, pod auspicjami UNESCO, Sorbona i Instytut Grotowskiego z Wrocławia przy współpracy Teatru Bouffes du Nord w Paryżu i Centrum Pompidou.

Ludwik Flaszen na Sorbonie
Fot. M. Brzeziński/RFI

Wsparcia temu przedsięwzięciu udzieliły także Ambasada RP we Francji, Instytut Polski w Paryżu, Instytut Mickiewicza i władze miejskie Wrocławia. O Grotowskim wypowiadali się badacze, którzy przybyli nad Sekwanę z różnych zakątków świata. Od Warszawy i Nowego Jorku, po Uniwersytet Kent w Canterbury, Uniwersytet Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie i Izrael. Pod różnymi kątami analizowano twórczość zmarłego w 1999 roku w Pontederze we Włoszech polskiego reżysera, który był jednym z największych reformatorów teatru w XX wieku.

 

O znaczeniu przestrzeni scenicznej w poszukiwaniach Jerzego Grotowskiego mówił w Centrum Pompidou Ludwik Flaszen współzałożyciel Teatru Laboratorium, z którym związany był przez cały okres działalności tej placówki, w latach 1959 – 1984. Zajmowano się dziełem Jerzego Grotowskiego z perspektywy kultury francuskiej i brytyjskiej.

W Teatrze Bouffes du Nord, tam gdzie w 1997 roku Jerzy Grotowski wygłosił wykład z okazji przyznania mu tytułu profesora w Collège de France, odbyła się projekcja filmu Krzysztofa Domagalika poświęcona osobie Ryszarda Cieślaka, jednej z „ikon” Teatru Laboratorium, „aktora totalnego”, jak o nim mówił twórca filmu.

Tam także w Teatrze Bouffes du Nord odbyło się spotkanie z dyrektorem tej ważnej placówki na teatralnej mapie Paryża,   Peterem Brookiem, jedną z legend brytyjskiego kina i teatru.

"Książę Niezłomny", Teatr Laboratorium
© Zygmunt Samosiuk

Reżyserem, realizatorem, aktorem i scenarzystą, serdecznym przyjacielem Jerzego Grotowskiego. Twórca Teatru Laboratorium był również organizatorem wielu międzynarodowych wypraw terenowych, których uczestnicy badali archaiczne techniki rytualne i dramatyczne szukając w nich tak zwanych „technik źródłowych”. W poszukiwaniu „źródeł” wyprawy wędrowały po Meksyku, Indiach, Białostocczyźnie i Haiti. Trudno się zatem dziwić, że w trakcie wykładów i prezentacji mówiono także o zamorskich krainach. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Leszek Kolankiewicz zajął się obecnością tradycji haitańskiego woodu w antropologii teatralnej Jerzego Grotowskiego.

Jak widać tematyka była bardzo szeroka. Mówiono o Grotowskim i Kantorze, o Grotowskim i Mickiewiczu.

Prof. Michał Masłowski
DR

Ostatniego, piątego dnia wykłady odbyły się na Sorbonie. Sala pękała w szwach. Chętni wysłuchania prezentacji z braku wolnych miejsc rozsiedli się na podłodze. Nie było gdzie wcisnąć igły. Po zamykającym sesję wykładzie profesora literatury polskiej na Sorbonie, Michała Masłowskiego, poprosiłem autora tego wystąpienia oraz Ludwika Flaszena o próbę  podsumowania na gorąco owych pięciu dni spotkań z twórczością Jerzego Grotowskiego.