Teatr

"Powieść aktora", Ph. Caubert, Théâtre de l'Athénée - 11/11/1997

 Agnieszka Kumor

Tekst z  20/02/2010 Ostatnia aktualizacja 20/02/2010 19:22 TU

Dwa lata temu opowiadałam Państwu o niecodziennym doświadczeniu teatralnym i filmowym. Najpierw Philippe Caubert zrealizował wielogodzinny monodram, który podzielił na kilkanaście epizodów, nazwał Powieść aktora i pokazał przed trzema laty na Festiwalu awiniońskim. Spektakl, rozłożony na kilkanaście wieczorów odniósł niebywały sukces. Caubert, niegdysiejszy idol Théâtre du Soleil w latach 70., opowiadał w nim swoje szczenięce lata w tej niecodziennej antrepryzie teatralnej, jaką był i nadal jest teatr stworzony pod koniec lat 60. przez Arianne Mnouchkine w podparyskiej Cartoucherie.

Monodram-rzekę zakupił paryski Théâtre de l´Athénée i wyszedł na tym znakomicie, gdyż spektakl napisany, wyreżyserowany i grany z prawdziwą pasją przez Cauberta przyciągnął każdego wieczoru tłumy widzów. Na marginesie dodam, że spektakl nie powstał bez krytycznego, acz uważnego spojrzenia kilku przyjaciół. Wśród nich znalazł się Bernard Dartigues, który nagrywał na wideo wielogodzinne improwizacje Cauberta. Na podstawie nagrań aktor wybierał najlepsze fragmenty i łączył je w dramaturgiczną całość.

Po sukcesie teatralnym Powieści aktora pojawił się pomysł rzeczywistej realizacji filmowej spektaklu. I tak dwa lata temu powstały Dzieci Teatru du Soleil, a rok temu Arianne, albo Wiek Złoty. Arianne to oczywiście Mme Mnouchkine, a Wiek Złoty, to legendarny spektakl dell´arte Teatru du Soleil z połowy lat 70. Film udało się zrealizować m. in. dzięki subwencji francuskiej fundacji dla kina GAN.

Bernard Dartigues zrealizował swój film podczas kilku wieczorów w Teatrze de l´Athénée. Słychać zatem reakcje publiczności zgromadzonej w teatrze, ale udało się uniknąć efektu jak z amerykańskich telenowel. Widz czuje się mimo wszystko jak w teatrze. Na pustej scenie teatralnej, przy użyciu minimum efektów świetlnych, Caubert opowiada niekończące się próby w Cartoucherie. Humory Arianne, południowy temperament Fernanda, niezniszczalny akcent Maxa, nieśmiałość Clemence, ospałość Violaine, kulinarne popisy Bruno. Widzimy ich wszystkich, każdy ma sobie właściwy sposób mówienia, odrębny charakter. Caubert poświęca im wszystkim ironiczne, ale i pełne ciepła spojrzenie. Nawet szczury teatralne mają prawo do swoich pięciu minut, tudzież rozpadający się dwutakt Arianne, drabina z improwizacji Fernanda i Dies Irae z Requiem Verdiego. Prawdziwy popis sztuki aktorskiej, bez pomocy fajerwerków scenicznych, teatr stwarzany obecnością aktora w wyobraźni widza.

Była to druga część sfilmowanego monodramu Philippe´a Cauberta - pt.: Powieść aktora.

Film zrealizowany przez Bernarda Dartigues´a nosi tytuł Arianne, albo Wiek Złoty i pokazywany jest w paryskim kinie studyjnym, Max Linder.