2005-09-29 Luwr w Lens

 Piotr Błoński

Tekst z  11/02/2010 Ostatnia aktualizacja 11/02/2010 10:44 TU

W mieście Lens na północy Francji będzie Drugi Luwr, Luwr bis.

Cóż to takiego, ten drugi Luwr?

Jest to jeden z odważniejszych pomysłów w całej historii muzealnictwa. Wylansowany został przez ministra kultury Donnedieu de Vabres’a w ramach decentralizacji i demokatyzacji kultury i podjęty chętnie zarówno przez dyrekcją Muzeum Luwru, jak i przez władze lokalne – które w mig spostrzegły szansę jaką otwiera realizacja takiego projektu na ich terenie. Wybór padł na Lens, niewielkie, ale mające długą historię miasto na północy Francji, w sercu dawnego zagłębia górniczego, miasto które od piętnastu lat, kiedy zamknięto ostatnię kopalnię, szukało dla siebie perspektyw zdolnych ożywić pejzaż którego smutek i bezruch podkreślają najwyższe w Europie hałdy.

Drugi Luwr – to oczywiście nie kopia istniejącego muzeum, ani jego przeniesienie. Ale pamiętając, że mimo ogromu paryskiego Luwru wystawia się w nim mniej niż pięć procent posiadanych przez to muzeum dzieł, chodzi po pierwsze o to by wykorzystać pozostałe: a po drugie o to, by stworzyć nowy rodzaj muzeum, wykorzystujący doświadczenia nowoczesnego muzealnictwa ale i muzeum-laboratorium, szukające odpowiedzi na nowe potrzeby publiczności. Nie można tego zrobić w starym Luwrze choćby dlatego, że trzeba uszanować jego tradycje, że samo to muzeum jest pomnikiem kultury w którym odzwierciedla się ewolucja podejścia do sztuki, do jej zbiorów, do jej rozumienia.

Toteż nowe muzeum , Louvre-Lens nie ma być aneksem paryskiego Luwru, lecz nową propozycją. Powierzchnia użytkowa wyniesie 20 tysiący metrów kwadratowych; trzy i pół tysiąca zajmie wystawa stała, w której znajdzie się od sześciuset do ośmiuset dzieł z Luwru, a prawie dwa tysiące metrów kwadratowych poświęconych będzie na wielkie wystawy organizowane we współpracy z innymi wielkimi muzeami, trwające od trzech do sześciu miesięcy. Ale nawet i wystawa stała będzie ewolucyjna. Będą to zresztą różne wystawy, na które składać się będą zespoły dzieł z wszystkich ośmiu departamentów Luwru – od starożytności egipskich czy grecko-rzymskich poprzez grafikę i rysunek, rzemiosło artystyczne czy sztukę islamu aż po nowożytne malarstwo i rzeźbę, ale zespoły wystawione w taki sposób, by zapewnić globalne spojrzenie na dany moment historii sztuki, na daną cywilizację, czy dane miejsce. Zadanie polega poniekąd na tym, by zestawić razem to co jest w każdym wielkim muzeum rozproszone po różnych działach i magazynach. Słowem wystawa będzie miała charakter bardziej pedagogiczny i interaktywny: tak sobie muzealnicy wyobrażają muzeum przyszłości.

O muzeum Louvre-Lens stało się w tym tygodniu znowu głośno, ponieważ rozstrzygniąty został konkurs na jego kształt architektoniczny. W konkursie wzięło udział 120-tu kandydatów, w ostatnich etapach pozostało najpierw 6-ciu, w końcu trzech. Wygrał projekt japońskiego biura SANAA – czyli architektów Kazujo Seżima i Riue Niszizawa – którzy swymi dotychczasowymi realizacjami zasłużyli na miano czarodziejów światła. Będzie to zespół gmachów ze stali, szkła i reagującego na światło polerowanego betonu, swobodnie zintegrowanych z roślinnością 10-hektarowego parku, a układem trochę nawiązujących do ciągu pawilonów Luwru paryskiego. Głos przewodniczącego jury zaważył na odrzuceniu, w ostatnim etapie projektu słynnej iracko-brytyjskiej architekt, Zahy Hadid, świeżej laureatki nagrody Pritzkera, bardziej spektakularnego, ale budzącego wątpliwości muzeologów. Wcześniej został odrzucony projekt francuskiego architekta Rudy Ricciotti, po trosze z tym samych powodów ale i dlatego, że nawiązywał wyraźnie do górniczej przeszłości miasta: zbyt dosłownie, jak na gust przedstawicieli samorządu lokalnego którzy nie chcieli by muzeum przypominało śmierć kopalni i kryzys gospodarczy regionu.

Otwarcie muzeum Louvre-Lens przewidziane jest na rok 2009-ty.*

* (W 2010 r. wymienia się jako termin otwarcia rok 2012…)