ترانۀ ناسروده

شعر نو و موسیقی(٦): صداقت سهیل نفیسی

تاریخ انتشار مقاله  05/03/2009 به روز شده  12/03/200916:28 TU

سهیل نفیسی

سهیل نفیسی که نزدیک به چهل سال دارد، با انتشار یک آلبوم در تهران، در میان محافل علاقه مند شناخته شد. این آلبوم که "ریرا" نام دارد، مجموعه ای است از اجراهایی از چند شعر شاملو، اخوان ثالث، منوچهر آتشی و چند شاعر دیگر.

سهیل نفیسی گفته است "بیش از آن که خواننده باشد، نقل کنندۀ اشعار است" و جای دیگری نیز توضیح می دهد که: "اصولاً شعر برایم مهم است و فکر می‌کنم از آنجایی که شاعران نوسرا با شکستن قافیه‌ها طرحی نو برانداختند، من نیز به عنوان موزیسین وظیفه‌ای در برابر آن دارم و برای ادای شعر آن‌ها، به نقاله‌خوانی روی آوردم. من خواننده نیستم. آواز نمی‌خوانم و تحریر‌های آوازی در آثارم یافت نمی‌شود. به نوعی اشعار را آهنگین بیان می‌کنم".

 

نفیسی به دشواری کار آگاه است و می داند که شعرنو به راحتی با موسیقی همراه نمی شود. او می گوید: "اتفاقي كه بين من و شعر معاصر مي‌افتد اين است كه خود شعر ريتم خودش را به من ادا مي‌كند. همين موضوع هم باعث مي‌شود كه لحن آهنگيني برايش پيدا كنم. ظاهراً براي بسياري از موزيسين‌ها اين كار راحت نبوده و طبيعتاً بعضي اشعار براي من هم مشكل است چون استخوان‌بندی خاصي دارد كه در اوزان آوازی نمي‌گنجد. اما هميشه يك ضرب و ريتمی در شعر معاصر برای من بوده كه خودش شروع می ‌كند وزن خودش را با من در ميان گذاشتن"...

 

این شیوه که شاید تا اندازه ای غریزی به نظر برسد، ظاهراً در مرحلۀ بعد و در روند تنظیم و سازبندی، به پختگی بیشتری رسیده است . تنظیم قطعات آلبوم ریرا که توسط کریستف رضاعی انجام گرفته، ترانه ها را غنی تر و پرمحتواتر کرده است. 

 

آنچه که در کل اثر جلب توجه می کند، موفقیت سهیل نفیسی در انتقال صداقت خود به شنونده است. او می گوید: "مهم ترين نكته اين است كه بايد شعر را فهميد تا بتوان آن‌را فهماند." این نکته  را شنونده به آسانی حس می کند و می فهمد که خواننده، شعر را خوب فهمیده است.

 

سهیل نفیسی خود را مدیون ابراهیم منصفی می داند و همه جا گفته است که "نقطۀ عطف زندگی هنری اش را آشنایی با  این شاعر جنوبی  می داند". او تاکنون کنسرتی هم در گرامی داشت منصفی برگزار کرده است.

اما نفیسی برخلاف زنده یاد منصفی، شعر نمی گوید و حداقل تا امروز به خواندن اشعار دیگران اکتفا کرده است. تفاوت بزرگ کار او با کار منصفی نیز از همین جا ناشی می شود. ابراهیم منصفی برای ترانه و برای موسیقی شعر می گفت و به همین دلیل کارهایش آسان تر به دل شنونده راه باز می کند. اما شعرهایی که نفیسی اجرا کرده، اشعار گاه دشوار فهم شاعران معاصر ماست که  با یک بار و دوبار گوش کردن، معنا و عمق خود را به شنونده نمی نمایاند.

 

باید دید که آیا در آینده سهیل نفیسی گرایشی به اشعار ساده فهم خواهد داشت یا این که قصد دارد همچنان در راه دشوار شعر نو قدم بردارد.

 

                                               فرید وهابی