راه ابریشم

بازی نور و رنگ

به قلم : شهلا رستمی

تاریخ انتشار مقاله  04/12/2009 به روز شده  05/12/2009 17:36 TU

موزه "لوکزامبورگ" در پاریس برای اولین بار آثار هنرمند خلاق آمریکائی " لوئیس کامفورت تیفانی"(1848-1933 ) را تا 17 ژانویه 2010 به نمایش می گذارد.

 در این نمایشگاه بسیار دلپذیر، بازدید کننده با آثار هنرمندی آشنا می شود که در سال 1848 در نیویورک و در خانواده ای مرفه به دنیا آمد. " لوئیس کامفورت تیفانی" که ظاهرأ می رفت نقاش شود به کار بر روی شیشه روی آورد.

این هنرمند که در کشورش و در کانادا بسیار شناخته شده است و به احتمال زیاد طرح و خلق شیشه های رنگی پنجره شماری از کلیساها یکی از دلایل مهم آن می تواند باشد ، درفرانسه چندان شهرتی به دست نیاورد چرا که تاکنون کتابی به زبان فرانسه در مورد این هنرمند منتشر نشده است. این درحالی است که " لوئیس کامفورت تیفانی" درفرانسه با مکتب شرقی آشنا شد و سپس ازاین کشور به کشورهای مغرب سفر کرد و از آنجا هم تأثیر گرفت.

 درعین حال باید افزود که جنبش "هنر و صنایع دستی"، "آرتس&کرافتس" هم که در ینگه دنیا بسیار رایج شد، چندان در فرانسه پا نگرفت. علیرغم این ناشناختگی، تأثیر آثار" لوئیس کامفورت تیفانی" در شماری از حباب لامپ های رومیزی و برخی پنجره ها در اروپا و در فرانسه دیده می شود.

خود " لوئیس کامفورت تیفانی" علت روی آوردن به هنرهای تزئینی را امکانات گسترده این هنردر مقایسه با نقاشی توصیف می کرد. اوبه هنر نقاشی دیواری درفضاهای عمومی نیز معتقد بود و از این رو به راحتی به جنبشی پیوست که توسط "ویلیام موریس" شاعر، نقاش وآرشیتکت انگلیسی به راه افتاده بود. جنبشی که میخواست زیبائی را وارد زندگی روزمره کند. با این حال نقش بر شیشه پنجره ها در قلب هنر " لوئیس کامفورت تیفانی" قرار می گیرد و شیشه های رنگی تبدیل به وسیله بیان هنری او می شوند. گل های او را نیز نباید فراموش کرد.

یکی دیگر از علل معروف شدن " لوئیس کامفورت تیفانی" در آنسوی اقیانوس اطلس، شناخت دقیق اواز روابط عمومی و تبلیغات بود. ازاین روآثار خود را به موزه ها اهداء می کرد تا نامش برسر زبانها بیفتد. اودرهمه نمایشگاهها شرکت می کرد و در آنها غرفه های بزرگی بر پا می نمود. " لوئیس کامفورت تیفانی با این حال هنر خود را کارخانه ای نکرد و همواره در سطح صنایع دستی آن را نگهداشت اما از همه تکنیک ها و ترفند های موجود برای به وجود آوردن طرح ها و یا صدفی کردن شیشه استفاده می نمود. او برای دستیابی به آن کیفیتی که می خواست، گاه 5 کارگر را برای کار بر روی یک گلدان بسیج می کرد. یکی از ویژگیهای تجربیات او به وجودآوردن 5000 رنگ با ترکیب رنگهای پایه ای بود. " لوئیس کامفورت تیفانی" همچنین با روی هم قرار دادن صفحاتی از شیشه، رنگهای خاص می آفرید.

علیرغم زیبائی آثار و رنگ آنها، کارگاه و شرکت " لوئیس کامفورت تیفانی" در زمان بحران اقتصادی اوائل قرن بیستم، به دلیل نبود علاقه به آثار وی و کهنه شمردن آنها، ورشکست شد. این در حالی است که امروز به مدرن بودن کارهای او، چه از نظر فرم و تجربه های مختلف، پی می بریم.

 

 رقص در "برزخ"

شاهرخ مشکین قلم، رقصنده و طراح رقص، آخرین طراحی خود را به نام "برزخ" در روز یکشنبه 13 دسامبر در "کره بلفوی" به روی صحنه می آورد. آوا فرهنگ، یانیس فرآنسوآ، افشین غفاریان و نیز گلشیفته فراهانی و لئونی سیماگا او را در این نمایش همراهی می کنند. نمایش و رقصی که پیام آن تقدیس شهامت جوانانی است که در راه دمکراسی گام بر می دارند.

 

 از شاهرخ مشکین قلم پرسیدم چه انگیزه باعث شد چنین اثری را طراحی کند ؟

 

 

 با سپاسگذاری از شاهرخ مشکین قلم باید اضافه کنم که پیش از "برزخ"،از ساعت 12 تا 15.30 برنامه موسیقی و بداهه نوازی توسط موزیسین های جاز، کلاسیک، فولک جاز، و موسیقی سنتی انجام خواهد گرفت.

 

نور سینما "شبهای سیاه" و طولانی"تالین" راروشنائی می بخشد

فیلم های ایرانی کم کم، با چهره هائی تازه، در شماری از فستیوال های اروپائی، چهره نشان می دهند. فیلم هائی که امیدواریم سر آغاز فصل تازه ای از حضور این سینما و موفقیت آن باشد . به هر حال فیلم بسیار موفق "درباره الی"ساخته اصغر فرهادی و "کسی از گربه های ایرانی خبر ندارد" ساخته بهمن قبادی، همچنان به چرخش در فستیوال ها ادامه می دهند. اخیرأ این دو فیلم پس از شرکت در "ویناله"، فستیوال سینما وسیاست شهر "تور در فرانسه"و فستیوال استکهلم که در آن شماری دیگر از فیلم های ایرانی نیز شرکت داشتند، نمایش داده شدند.فیلم "درباره الی" توانست باز هم طی روزهای گذشته جایزه ویژه هیأت داوران و بهترین فیلمنامه جوایز "آسیا-پاسیفیک"را از آن خود سازد و فیلم بهمن قبادی که اخیرأ نیز جایزه منتقدان فستیوال "سائو پولو" در برزیل را از آن خود کرد، در13 امین فستیوال "شبهای تاریک" در "تالین" پایتخت استونی که از تاریخ 12 نوامبر تا 6 دسامبر جریان دارد، در بخش مسابقه ای آن، در کنار فیلم "زنان بدون مردان" ساخته شیرین نشاط، برنده جایزه شیر طلائی فستیوال ونیز 2009، به رقابت پرداخت و جایزه "نتپاک" (شبکه ارتقاء فیلم های آسیائی) را برای فیلم خود دریافت کرد.

 فیلم "آرام باش و تا هفت بشمار" ساخته رامتین لوافی پور در بخش "پانوراما"، "جناح های در جنگ" ساخته "جاستین مشحوف" در فستیوال فیلم های دانشجوئی، "بسیجی" ساخته مهران تمدن که در فستیوال سه قاره شهر نانت نیز شرکت داشت و مصاحبه با او را هفته پیش پخش کردیم و "زمزمه با باد" ساخته شهرام علیدی در بخش "جنگ های معمولی، مردم عادی" و "برای یک لحظه، آزادی" ساخته آرش ریاحی در بخش "برنامه ویژه پیرامون حقوق بشر" به نمایش گذاشته شدند. گفتنی است که این فستیوال خاص چهار فستیوال جداگانه و یک "بازار" تولیدات مشترک را در بر می گیرد: فستیوال "شبهای سیاه"، فستیوال فیلم های دانشجویان و فیلم های کوتاه "راهروی در خواب"، فستیوال فیلم های انیمیشن یا "رویاهای پویا"، فستیوال فیلم های کودکان و نوجوانان و فستیوال فیلم های گرفته شده با تلفن همراه که هر کدام در تاریخ های نزدیک به هم برگزار می شوند.

فستیوال "شبهای سیاه" که از تاریخ 12 نوامبر تا 6 دسامبر برگزار می شود، از بخش های مسابقه ای، اروپا=آسیا و فیلم های بلند کشور های بالتیک، بهترین فیلم های داستانی و مستند دو سال گذشته، مرور بر آثار یک سینما گر، یک ژانر یا یک استودیوی فیلمسازی و نیز کشور میهمان تشکیل می شود. امسال این فستیوال 220 فیلم بلند را که از 74 کشور دنیا می آیند در برنامه خود داشت. در میان این فیلم ها17 فیلمی که از سوی کشورهایشان به آکادمی اسکار معرفی شده اند دیده می شدند.

درفستیوال فیلم های دانشجویان، فیلم های دو سال گذشته داستانی، مستند و انیمیشن دانشجویان سراسر جهان به مسابقه می پردازند و درکنار آن اولین فیلم های یک کارگردان به نام نمایش داده میشود. فیلم های ساخته شده توسط دانشجویان یک مدرسه فیلم هم دراین بخش قرار دارند. در فستیوال انیمیشن هم علاوه بر بخش مسابقه ای، مرور براثار یک سینما گر و یک کشور دیده می شود.

 بخش حاشیه ای اما مهم این فستیوال که از امسال آغاز به کار کرده، "بازار سیاه" یا در واقع بازار فیلم است که نقشش شناساندن فیلم های تازه کشور های همسایه کشورهای بالتیک، کشورهای اسکاندیناوی و کشور هائی با صنعت سینمای محدود است. از این رو این بازار بیشتر روی سخنش با فیلم های کشورهای شرق و مرکز اروپا، کشور های شمال اروپا، روسیه، گرجستان، اوکرائین، ارمنستان، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان خواهد بود .

گفتنی است که در کنار فستیوال، در یکی از سالن هائی که فیلم های فسیتوال را نمایش می دهند، نمایشگاه عکسی از زنان افغان و شرایط سخت زندگی آنان برپا شده که حاصل دو سال اقامت "لانا اسلزیک"، عکاس کانادائی کروآت تباردر افغانستان است وتا مدتی در این محل برجا خواهد بود.

 

 فستیوال دو سالانه "خاور میانه"

چهارمین برگزاری فستیوال دو سالانه "خاور میانه" که از روز 2 تا 13 دسامبر در سینما "3 لوکزامبورگ" در پاریس برگزار می شود، تم اصلی خود را "تعهد برای صلح" بر گزیده است. از این رو و به منظور برقراری گونه ای گفتگو میان کشورهائی که با یکدیگر در مبارزه هستند، طی 13 روز ، 50 فیلم اسرائیلی، فلسطینی، لبنانی و عراقی را در 12 بخش موضوعی به نمایش می گذارد. موضوع های برگزیده عبارتند از : بیت المقدس، غزه، اسرائیل، مهاجرت، استعمار، خاورمیانه،آمریکا و جنگ در عراق، پیامدهای جنگ در عراق، لبنان، ایران و زنان در خاورمیانه که با همکاری"لوموند دیپلماتیک"، کارشناسان منطقه وبا حضور کارگردانان مطرح می گردند.

 درآغاز فستیوال، فیلم "عجمی"، ساخته "اسکندر قبطی و یارون شانی" از اسرائیل با حضور "لیلا شهید" نماینده پیشین سازمان آزادی بخش فلسطین در فرانسه و در شب پایان "کسی از گربه های ایرانی خبری ندارد" ساخته بهمن قبادی، پیش از اکران عمومی آن در سینماهای فرانسه در روز 23 دسامبر، به نمایش در می آید. بهای بلیط 7.5 یورو و در صورت آبونمان برای ده فیلم، 5.50 یوروست.

 Cinéma Les 3 Luxembourg 67 rue Monsieur Le Prince - 75006 PARIS

 

"مایکل مور" به جنگ بانک ها ونهاد های مالی می رود

 

"مایکل مور"، کار گردان پر وسر صدای آمریکائی که با فیلم"9 /11 " که دولت بوش و سیاستهای آمریکا را زیر سئوال می برد و برای اولین بار نخل طلای فستیوال فیلم کن را نصیب یک فیلم مستند کردو سپس با بولینگ برای کلومباین" خرید و فروش آزاد اسلحه را مورد نظر قرار داد و با "سیکو" نبود چتر پوششی بهداشتی و سیستم بیمه های در مانی آمریکا به انتقاد کشید، با فیلم "کاپیتالیسم : داستان یک عشق" به جنگ بانک ها و نهاد های مالی می رود که شماری از آمریکائیان را به خاک سیاه نشاندند.

 

 

انسان به همه چیز عادت می کند حتی به "کشتار"

 "کشتار" (کینتای)، فیلم تکان دهنده "بریلیانته مندوسا"، کارگردان فیلیپینی ، که چند روزی است به روی پرده سینما ها آمده، از آن گونه فیلم هائی است پس از دیدنشان، به دلایل مختلف تصور میکنیم که دوستشان نداشته ایم. اما پس از گذشت چند ساعت ویا یک شب به این نتیجه می رسیم که فیلم حرفی برای گفتن داشته ویا حتا بسیار پرمفهوم و محتوا بوده است. البته عکس آن نیز صادق است. درمورد "کشتار" دلزدگی فوری از خشونتی است که درآن موج می زند اما چندان واضح نیست.

این فیلم که یکی از صحنه هایش به شدت بیننده را منقلب می کند وتحملش دشوار می گردد، از چند نظر مهم بود. یک اینکه کارگردان در آغاز با تکنیک همیشگی اش یعنی هیاهو و سر وصدای شهری که از جمعیت موج می زند، تماشاگر راوارد یک جو پر سکوت، تاریک و پر تپش میکند. "بریلیانته مندوسا"، از ورای زندگی یک جوان 20 ساله که میخواهد وارد پلیس شود اما ناچار به دیدن یک قتل فجیع دسته جمعی روسای خود می شود، به کندوکاو در طبیعت خوار و منفعت پرست انسان می پردازد. اوازسوی دیگر، از فساد پلیس به دلیل حقوق ناچیز و یا مصونیت عده ای که قدرت را در برخی ازکشورها دردست دارند، پرده بر می دارد. فیلمی در مورد شیطانی که در نهاد هریک از انسانها نهفته است. فیلمی بد بین در مورد رسالت انسانی امافیلمی فراموش نشدنی. فراموش نشدنی ازاین نظر که"کشتار" بیش از هر فیلم پر از کشت و کشتار که تماشاگر آن را با فاصله می بیند و می داند که سینماست، تماشاگر را وارد واقعیتی خشن می کند.

"بریلیانته مندوسا"، می گوید برای نوشتن سناریوی این فیلم هیچ دشواری نداشته چرا که نتیجه مصاحبه ای متعدد با یک دانشجوی قاتل بوده است. "بریلیانته مندوسا"، که سال گذشته فیلم "سرویس"را از او دیده بودیم و آن هم چون "کشتار" در بخش مسابقه ای فستیوال "کن" شرکت داشت، یکی از فیلم سازانی است که می رود با سبک خاص خود در دنیای سینما جائی خوب برای خود دست وپا کند.

 

نمایشگاه آفیش و آزادی بیان

از روز 10 تا 13 دسامبر کنکوری زیر عنوان "پوستر4 فردا" برای به رقابت گذاردن آفیش هائی که در ارتباط با آزادی بیان طراحی شده اند هم زمان با برگزاری نمایشگاههائی درهمین ارتباط در شماری از کشورها، انجام می گیرد. آفیش های برندگان این کنکور که در محل هنرهای تزئینی پاریس با حمایت شورای اروپا و کمیسیون ملی فرانسه دریونسکو برگزار میشود، سپس بر روی سایت اینترنتی "پوستر4 فردا" از روز 10 دسامبر قابل دیدن خواهند بود. گفتنی است که از میان 1834 آفیش ارسال شده از 67 کشور جهان، 100 تای آنها برگزیده شدند و هیات داوران تا روز 26 نوامبر به ارزیابی آنها پرداختند. در میان اعضای هیأت داوران نام رضا عابدینی و مرجان ساتراپی دیده میشوند. پس از نمایش این آفیش ها درشماری از شهرهای جهان، عکس های آنها همراه با متونی به قلم اعضای هیأت داوران در یک کاتالوگ 96 صفحه ای به چاپ رسیده به فروش خواهد رسید.

 Poster4tomorrow.org

 

موزه موسیقی ایران، اولین درنوع خود

درروز 22 آبان ماه موزه موسیقی ایران گشایش یافت. ازعلی مرادخانی که چند سال برای برپائی این موزه فعالیت کرده پرسیدم که آیا این اولین باریست که چنین موزه ای به وجود می آید ویا اینکه درگذشته هم تجربیاتی مشابه وجود داشته است ؟