پنجاهمین سالگرد مرگ آلبر کامو

به قلم : فرنگیس حبیبی

تاریخ انتشار مقاله  01/01/2010 به روز شده  15/01/2010 17:02 TU

"من عصیان می کنم، پس شما هستید".

 این سخن آلبر کامو، نویسندۀ بزرگ معاصر فرانسه، برگرفته از سخنرانیش به هنگام در یافت جایزۀ نوبل ادبیات است. او این روزها که مصادف است با پنجاهمین سالگرد مرگش یکی از مطرح ترین چهره ها در رسانه های فرانسه است.

آلبر کامو، در الجزایر به دنیا آمد. در خانواده ای بسیار فقیر زندگی کرد. حتی در اوج شهرت نویسندگیش در محافل ادبی و هنری فرانسه گاه خود را وصله ای ناجور می دانست. از نظر سیاسی هم ضد جنگ استعماری فرانسه علیه الجزایر بود و هم اقدامات تروریستی جبهۀ آزادیبخش الجزایر را بر نمی تابید. هم طرفدار محرومان بود و هم با حکومت شوروی مخالفت می کرد، کاری که در دهه های چهل و پنجاه قرن گذشته، در میان روشنفکران نوعی کفر تلقی می شد.

 آلبر کامو در سن چهل و هفت سالگی در اثر تصادف اتومبیل در گذشت و نقطۀ پایان را بر یک زندگی خلاق و پرشورو تحرک گذاشت.

 نیکلا سارکوزی، در نظر دارد خاکستر جسد آلبر کامو را به "پانتئون"، جائیکه بزرگان فرهنگ فرانسه مانند ولتر، روسوو ویکتور هوگو دفن هستند، منتقل کند. این طرح البته جدل های تندی را برانگیخته است.

آثار مهم کامو، چه در زمینۀ تئاتر و چه رمان، به فارسی ترجمه شده است. از آن جمله است، طاعون، بیگانه، کالیگولا، سقوط و سوءتفاهم. کامو برای کتاب خوانان ایران دهه های چهل و پنجاه، همراه سارتر نمایندۀ ادبیات معاصر فرانسه بود و از نظر سیاسی طیف وسیعی از روشنفکران و کتاب خوانانی را که هم خواست های آزادیخواهانه داشتند و هم تمایلی به افکار چپ طرفدار شوروی نداشتند به خود جذب کرد. زبان ساده و فشردۀ او یکی دیگر از جاذبه های آثار اوست.

عتیق رحیمی، نویسندۀ افغان و برندۀ جایزۀ گنکوردر فرانسه، از جایگاه و نقش کامو در شکل گیری ذهن ادبی خود می گوید.