معرفی کتاب

Mémoires Captives، نوشتۀ آذرنفیسی

به قلم : فرنگیس حبیبی

تاریخ انتشار مقاله  25/12/2009 به روز شده  25/12/2009 13:38 TU

آذر نفیسی در کودکی خود، در خاطراتی که مادر مستبد، مهرطلب و در عین حال از خود گذشته اش، در ذهن او باقی گذاشته است و در گفته ها و ناگفته های او پدرش می جوید و می کاود تا بفهمد کیست. تا بتواند با خودش و فرهنگ زادگاهش و فرهنگ کشور میزبانش کنار بیاید.

"پس از انقلاب اسلامی من شکنندگی وجود خاکی خودمان را دریافتم و فهمیدم آنچه که کشور و هویت خود می دانم و نسبت به آن احساس تعلق می کنم با چه آسانی می تواند از ما گرفته شود. فهمیدم که پدرم با داستانهایش به من آموخت چگونه میهنی برای خود اختراع کنم که نه به جغرافیا و نه به ملیت وابسته باشد، و نتوان آن را از من ربود.

پس از مرگ پدر و مادرم دریافتم که آن ها هر یک به شیوۀ خود خانه ای به من داده بودند که آن را همه جا با خود ببرم. خانه ای که خاطره ها را حفظ می کند و امکان مقاومت در مقابل استبداد انسان ها و خود سری زمانه را به انسان می دهد".

این ها آخرین جملات کتاب تازۀ آذر نفیسی است که ترجمۀ فرانسۀ آن چند هفته پیش در پاریس به بازار آمد. Mémoires Captives ، خاطرات حبس شده، عنوان این کتاب است که انتشارات Plon  آن را در 380 صفحه متشر کرده است.

این کتاب، در وهلۀ اول خاطرات آذر نفیسی را از سنین کودکی تا امروز نقل می کند که، به خاطر استعداد بارز نویسنده در نقل داستان، بسیار گیراست. اما این تنها خمیر مایۀ کتاب نیست. تلاش صمیمانه و دردآلود او برای جستجوی هویتی پیچیده در هر صفحۀ کتاب نمایان است و خواننده را با خود همراه می کند. چرا که آن هویت، آن زندیگینامه و آن خاطرات آئینه ایست که نه تنها صحنۀ زندگی او بلکه پهنۀ تاریخ  فرهنگ ایران را زیر نوری خاص برویمان باز می کند. نویسنده از این نیز فراتر می رود و یکی از ازلی ترین و ابدی ترین گره های وجودی انسان ها، یعنی رابطۀ پیچیده با مادر و پدر را به نمایش می گذارد. رابطه ای که از لابلایش هرکس خود را و جایش را در جهان باز می شناسد.

آذر نفیسی در کودکی خود، در خاطراتی که مادر مستبد، مهرطلب و در عین حال از خود گذشته اش، در ذهن او باقی گذاشته است و در گفته ها و ناگفته های او پدرش می جوید و می کاود تا بفهمد کیست. تا بتواند با خودش و فرهنگ زادگاهش و فرهنگ کشور میزبانش کنار بیاید. آذر نفیسی می گوید پدر و مادر اولین پلی هستند که انسان را به دنیا وصل می کنند و آگاهی بر این نقش بر ارتباط انسان با جهان بیرونی تأثیر می گذارد.