ایران

تجدید نظر سازمانهای جاسوسی آمریکا پیرامون برنامه اتمی ایران

به قلم : رضا تقی زاده

تاریخ انتشار مقاله  27/01/2010 به روز شده  27/01/2010 11:29 TU

گزارش تازه که هر روز انتشار بخش غیر محرمانه شده آن قابل انتظار است نحوه بر خورد آینده امریکا را با ایران تا حدود زیادی روشن خواهد ساخت.

سازمانهای جاسوسی آمریکا نقطه نظر های تازه و مشترک خود را پیرامون برنامه های اتمی ایران در گزارشی جامع آماده کرده اند. گزارش قبلی سازمانهای جاسوسی امریکا  در این زمینه، که در سال  2007 انتشار یافت مدعی بود که ایران از سال 2003 به بعد برنامه های مربوط به تولید بمب اتمی را متوقف کرده است.

 

در بخش غیر محرمانه شده گزارش یاد شده با "اطمینان خاطر" اعلام گردیده  بود که  برنامه ها اتمی نظامی ایران  تا میانه سال 2007 ، ( زمان تنظیم گزارش ارزیابی سازمانهای جاسوسی امریکا) از سر گرفته نشده است.

 

محتوای گزارش یاد شده که در عمل خط مشی دولت آمریکا را در قبال برنامه های اتمی ایران رقم زد، بلافاصله پس از انتشار از سوی دولت اسرائیل و موساد سازمان اصلی جاسوسی آن کشور رد شد.

 

ارزیابی سال 2007 جامعه اطلاعاتی امریکا  پیرامون برنامه های اتمی ایران، با ارزیابی های مشابه انجام شده توسط ام- ای- 6 سازمان ضد جاسوسی بریتانیا، و همینطور بی-ان-دی سازمان ملی جاسوسی آلمان، در زمان انتشار متفاوت بود. سازمانهای یاد شده اعتقاد داشتند که ایران امور تحقیقاتی پیرامون دست یافتن به بمب اتمی را ادامه داده و در ضمن برنامه های مربوط به گردآوری اجزاء لازم برای تولید بمب اتمی را نیز پیگیری کرده است.

 

در این مورد نظر سازمانهای جاسوسی فرانسه نیز در تقابل با گزارش 14 سازمان اطلاعاتی امریکا و مفاد ارزیابی سال 2007   و بیشتر هماهنگ با سایر سازمانهای اطلاعاتی اروپا بوده است.

 

در فاصله نیمه سال 2007 به این سو شکل گرفتن سه تحول مهم در ارتباط با برنامه های توسعه اتمی ایران، ادامه وضع موجود و تداوم قبول مفاد ارزیابی اطلاعاتی قبلی را با دشواری روبرو ساخته است .

 

طی اولین رویداد و بنا بر گزارشی که در سال 2008 در اختیار آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار گرفت، ادعا شد که ایران در مورد آزمایش مواد انفجاری با قدرت بالا و شلیک نوترونی که میتواند تنها در ساختن ماشه بمب اتمی بکار گرفته شود، به آزمایشهایی مبادرت ورزیده است.

 

بعلاوه در گزارش یاد شده از تلاش ایران برای آزمایش یک موشک با کلاهک خاص و هدایت آن پس از پرتاب به داخل جو و جدا سازی کلاهک از مرحله پایانی موشک اشاره شده است.

 

ساختن نیم کره فلزی اورانیوم که میتواند در تشکیل بخش اصلی انفجاری بمب اتمی مورد استفاده قرار گیرد از دیگر اجزاء مندرج در گزارش یاد شده بود. علی رغم در خواستهای مکرر آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران دایر ارائه توضیحات قانع کننده پیرامون مفاد گزارش مزبور، جمهوری اسلامی طی یک سال و نیم گذشته از دادن هر نوع توضیح و داخل شدن به هرگونه مذاکره در این مورد خودداری ورزیده است.

 

دومین تحول مهم دست یافتن ایران در سال 2009 به بیش از 2000 کیلو گرم اورانیوم با غلظت 3.5 در صد است. در صورت افزایش غلظت اورانیوم یاد شده، ایران قادر به در اختیار داشتن بیش از 65 تا 70 کیلو  گرم اورانیوم با غلظت نظامی ( بالاتر از 90 در صد ) خواهد شد. برای تولید هر بمب اتمی متوسط 20 کیلو گرم اورانیوم با غلظت نظامی کافی است.

 

طی سومین تحول، دولتهای امریکا- فرانسه و بریتانیا طی گزارش مشترکی به آژانس بین المللی انرژی اتمی در ماه سپتامبر سال 2009 از و جود یک مرکز اتمی اعلام نشده ایران در روستای فوردو-قم خبر دادند. ایران 48 ساعت بعد ناگزیر از پذیرش  گزارش و تائید خبر و جود مرکز یاد شده گردید.

 

مرکز در دست تکمیل غنی سازی اورانیوم "فوردو"  که در دل کوه بنا شده و از قابلیت دفاعی مناسبی در قبال هجوم هوایی برخوردار است، قادر به جا دادن 3000 سانتری فیوژ خواهد بود. با بکار گرفتن سانتریفیوژهای یاد شده و استفاده از ذخیره موجود اورانیوم با غلظت کم، ایران قادر خواهد بود در فاصله 3 تا 6 ماه اورانیوم با غلظت نظامی و کافی برای دست زدن به یک انفجار اتمی را در اختیار بگیرد.

 

در کنار تحولات یاد شده، علی لاریجانی، مسئول سابق دیپلماسی اتمی ایران و رییس کنونی مجلس شورای اسلامی در 20 دسامبر گذشته، ضمن دیدار از مصر، طی یک گفتگوی مطبوعاتی، معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای را نا کافی و کهنه خواند و همچنین اعلام داشت که در صورت عدم وجود امکان خرید سوخت برای راکتور آزمایشگاهی تهران، ایران راساً به تولید اورانیوم با غلظت 20 در صد مبادرت خواهد کرد. افزایش غلظت اورانیوم تا میزان 20 درصد، زمان لازم برای دست یافت به غلظت نظامی را به نصف کاهش خواهد داد( افزایش میزان غلظت اورانیوم با زمان لازم برای دست یافتن به حد اکثر غلظت تناسب مستقیم نیست و بصورت معکوس عمل میکند).

 

تصمیم به افزایش غلظت تا میزان 20 در صد را محمود احمدی نژاد رییس دولت ایران نیز هفته قبل ضمن تسلیم لایحه بودجه در مجلس مورد اشاره قرار داد. پیش از این ایران با وجود اعلام موافقت اولیه برای مبادله 1200 کیلو گره از اورانیوم غنی شده خود با سوخت اتمی برای راکتور آزمایشگاهی تهران، انصراف خود را از انجام معامله به شیوه مورد پیشنهاد آژانس اعلام داشت و در نتیجه توافق اولیه باطل شد.

 

دو اظهار نظر یاد شده بنوبه خود میتواند نشانه تصمیم مسئولان ایران به داخل شدن در مرحله تازه ای از برنامه های توسعه اتمی تلقی شود. ورود به این مرحله در عمل ایران را به هدفهای نظامی اتمی بسیار نزدیکتر از پیش خواهد ساخت.

 

با توجه به اهمیت سه تحول یاد شده و اظهارات مطرح شده از سوی مسئولان رسمی جمهوری اسلامی، ادامه رفتار گذشته با برنامه اتمی ایران نا ممکن و در عمل بمعنی پذیرفتن ایران بعنوان یک قدرت اتمی نظامی است.

 

در عین حال توسل به نیروی نظامی برای متوقف کردن برنامه های اتمی ایران نیز در شرایط کنونی بسیار پر هزینه مینماید. از این رو تجدید نظر در ارزیابی سازمانهای جاسوسی امریکا از سال 2007 به این سو، میباید مسائل و نتایج ناشی از انتشار آنرا نیز مورد پیشبینی قرار دهد.

 

گزارش تازه که هر روز انتشار بخش غیر محرمانه شده آن قابل انتظار است نحوه بر خورد آینده امریکا را با ایران تا حدود زیادی روشن خواهد ساخت.

 

با توجه به این نکته، گزارش یاد شده نمی تواند تلاش مستقیم ایران برای ساختن بمب اتمی را مورد تائید کامل  قرار دهد. در صورت رد کامل مفاد ارزیابی سال 2007  نیز سازمانهای جاسوسی امریکا عملا اعتبار خود را زیر سئوال خواهند برد.

 

با در نظر گرفتن این دو نکته، گزارش یاد شده میباید اینبار نقطه نظر هایی هماهنگ تراز پیش را با جمعبندی های سازماهای جاسوسی اروپا پیرامون برنامه های اتمی ایران بدست دهد.

 

به این ترتیب قابل پیشبینی است که ارزیابی یاد شده تلاش ایران برای دست یافتن به اجزاء بمب اتمی را مورد تائید قرار داده و از آن بعنوان یک خطر امنیتی بالقوه یاد کند. بعلاوه، بمنظور قرار گرفتن در یک خط با سایر سازمانهای اطلاعاتی اروپا، گزارش یاد شده موضوع مطالعات و تحقیقات ایران در رابطه با انجام آزمایش اتمی را نیز مورد تائید قرار خواهد داد.

 

ارزیابی تجدید نظر شده سازمانهای اطلاعاتی امریکا پیرامون برنامه های اتمی ایران از سال 2007 به این سو، با در بر داشتن نکات  بالا میتواند زمینه لازم را برای ایجاد هماهنگی در جامعه جهانی بمنظور اعمال تنبیهات تازه علیه ایران، بدون توسل به جنگ  فراهم سازد.

 

آمریکا انتظار دارد که جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل از راه دست یافتن به توافق جمعی، اعمال تحریمهای تازه علیه ایران را ممکن سازد. گزارش تجدید نظر شده سازمانهای جاسوسی آمریکا به این ترتیب میتواند نسبت به گزارش سال 2007 تنها یک گزارش اصلاحی تلقی شده و در عین خطر بالقوه اتمی ایران را نیز مورد تائید قرار دهد.