„Moim ideałem był Janusz Korczak”

O Stanisławie Tomkiewiczu, odnowicielu francuskiej psychiatrii

 Sylwia Gibs

Tekst z  20/01/2010 Ostatnia aktualizacja 19/02/2010 14:34 TU

Stanisław Tomkiewicz (1925-2003) był wybitnym psychiatrą i pedagogiem, który przeszczepił na grunt francuski metody Janusza Korczaka.

Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej. Był w getcie warszawskim i w obozie Bergen-Belsen. Swoją "ukradzioną" młodość opisał w autobiograficznej książce pod tytułem "L'adolescence volée"¹.
Po ukończeniu medycyny w Paryżu, Stanisław Tomkiewicz opiekował się dziećmi upośledzonymi psychicznie na oddziałach psychiatrycznych, krytykując stosowane we Francji metody, które nazywał „przemocą instytucjonalną”. Był autorem wielu publikacji naukowych, dyrektorem w paryskim Instytucie Badań Naukowych (INSERM), ale wsławił się jako wynalazca miauterapii: polegała ona na miauczeniu, aby skłonić - z sukcesem - do przyjmowania pokarmu opuszczone niemowlęta w wielkim paryskim szpitalu Saint-Vincent de Paul.

Stanisław Tomkiewicz był też znany wśród francuskich pedagogów, sędziów i policjantów, prowadząc przez ponad 20 lat w Vitry pod Paryżem ośrodek dla młodocianych przestępców, których nazywał po prostu chłopcami. „Tom”, jak go przezwali wychowankowie i koledzy, przeszczepił na grunt francuski metody Janusza Korczaka, między innymi słynny sąd dzieci, osiągając zdumiewająco dobre rezultaty. W archiwalnej rozmowie z 1978 roku dla redakcji polskiej RFI Stanisław Tomkiewicz opowiada, kim był dla niego Janusz Korczak:

Tłumaczka dzieł Janusza Korczaka na język francuski, Zofia Bobowicz, opowiada o roli Stanisława Tomkiewicza i jej własnej w Stowarzyszeniu Przyjaciół Doktora Janusza Korczaka, które popularyzuje do dziś dzieło i myśl Starego Doktora we Francji:

1. Stanisław Tomkiewicz "Skradziona adolescencja", fragmenty pamiętników, dostępne w polskim przekładzie