ກົດບັດອາຊຽນ: ຕົກລົງກັນບໍ່ໄດ້ ເຣື່ອງສິດທິມນຸດຊົນ

ເພາະການຄັດຄ້ານ ຂອງປະເທດ ສມາຊິກໃໝ່

ໂດຍ ໄຊຊະນະ ທານາດາບຸຕຣ໌

ບົດຄວາມນີ້ເຜີຍແຜ່ເມື່ອວັນທີ 29/07/2007 ແກ້ໄຂໃຫມ່ຫລ້າສຸດເມື່ອວັນທີ 29/07/2007 14:57 TU

ທ່ານໂຣແບຣ໌ໂຕ ໂຣມູໂລ ຣມຕ ຕ່າງປະ ເທດຟີລິບປິນ ຜູ້ພຍາຍາມຜັກດັນໃຫ້ກົດ ບັດອາຊຽນມີການວາງມາຕຣາການລົງໂທດ ປະເທດສມາຊິກທີ່ນອກລູ່ນອກທາງ ແຕ່ບໍ່ ປະສົບຜົນສຳເຣັດ ເພາະບັນດາປະເທດ ສມາຊິກໃໝ່ພາກັນສແດງການຄັດຄ້ານ (ພາບ: Reuters)

ມີການຕັ້ງຄຳຖາມກັນໄວ້ລ່ວງໜ້າແລ້ວ
ວ່າກົດບັດຂອງອາຊຽນນັ້ນຈະອອກມາ
ໃນຮູບລັກສນະໃດເພື່ອທີ່ຈະໃຫ້ຄ້າຍຄືກັນ
ກັບສຫະພາບເອີຣົບ ທັງນີ້ອັນເນື່ອງມາ
ຈາກຣະບອບການປົກຄອງຂອງ 10 ປະ
ເທດສມາຊິກ ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ຊຶ່ງ
ຖືໄດ້ວ່າເປັນການຕັ້ງເປົ້າໝາຍທີ່ສູງທີ່
ໃຜໆກໍເຫັນວ່າຈະບັນລຸໄດ້ຍາກ ຜົນການ
ປະຊຸມເຈົ້າໜ້າທີ່ຣະດັບສູງຂອງອາຊຽນ
ທີ່ກຸງມະນີລາ ກ່ອນເປີດປະຊຸມຣະດັບ
ຣມຕຕ່າງປະເທດ ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າການ
ຄາດຄະເນລ່ວງໜ້າເປັນການຄາດຄະເນທີ່ຖືກຕ້ອງ

ຈົນຮອດມື້ນີ້ (ວັນອາທິດ 29 ກໍຣະກົດ) ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣະດັບສູງຂອງ 10 ປະເທດສມາຊິກ
ຂອງສມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງເອເຊັຽຕະວັນອອກສຽງໃຕ້ ຫລື ອາຊຽນ ຍັງຕົກລົງ
ຫຍັງກັນ ບໍ່ໄດ້ເລີຍໃນຈຸດທີ່ຫລໍ່ແຫລມຈຸດໜຶ່ງ ນັ້ນກໍຄືປັນຫາເຣື່ອງສິດທິມນຸດຊົນ

ໝາຍຄວາມວ່າກ່ອນເປີດການປະຊຸມຣະດັບ ຣມຕ ຕ່າງປະເທດພຽງວັນດຽວ ບັນດາ
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຣະດັງສູງຍັງບໍ່ທັນສາມາດຫາທາງອະລຸ້ມອະຫລ່ວຍກັນໄດ້ໃນການທີ່ຈະ
ໃຫ້ມີການຈັດຕັ້ງຄນະກັມມາທິການວ່າດ້ວຍເຣື່ອງສິດທິມນຸດຊົນນີ້

ອຸປສັກໃຫຍ່ກໍແມ່ນປະເທດພະມ້າຕາມເຄີຍ ຄນະຜູ້ແທນຂອງປະເທດນີ້ໄດ້ອອກມາ
ສແດງການຄັດຄ້ານໂດຍການໃຊ້ສິດວີໂຕ້ຂອງຕົນ ທັງໆທີ່ວ່າຟີລິບປິນເຈົ້າພາບ
ພຍາຍາມຜັກດັນຢ່າງເຕັມທີ່ເພື່ອໃຫ້ມີການຮັບຮອງ

ກ່ອນໜ້ານີ້ RFI ພາກພາສາລາວພວກເຮົາ ກໍເຄີຍໄດ້ວິເຄາະມາແລ້ວໃນລັກສນະ
ເປັນການຕັ້ງຄຳຖາມວ່າໂຄງການສ້າງກົດບັດຂອງອາຊຽນ ທີ່ວາງເປົ້າໝາຍເອົາ
ໄວ້ຢ່າງສູງວ່າຈະໃຫ້ຄ້າຍຄືກັນກັບກົດເກນຂອງສຫະພາບເອີຣົບນັ້ນ ຈະເປັນໄປໄດ້
ນ້ອຍຫລາຍຊ່ຳໃດ ໂດຍສເພາະໃນທາງດ້ານສິດທິມນຸດຊົນ?

ທີ່ຕັ້ງຂໍ້ສົງໃສເປັນເຄື່ອງໝາຍຄຳຖາມແນວນີ້ ກໍເພາະວ່າເມື່ອມາພິຈາຣະນາເບີ່ງ
ຣະບອບການປົກຄອງຂອງແຕ່ລະປະເທດສມາຊິກທັງ 10 ຂອງອາຊຽນແລ້ວ ເຮົາ
ກໍເຫັນໄດ້ວ່າແຕກຕ່າງກັນຫລາຍກັບສຫະພາບເອີຣົບ

ກ່າວຄື ໃນຂນະທີ່ 27 ປະເມດສມາຊິກສຫະພາບເອີຣົບປະກອບໄປດ້ວຍປະເທດທີ່ມີ
ຣະບົບການເມືອງແບບຫລາຍພັກແລ້ວ ກໍຍັງມີຫລັກການເຄົາຣົບສິດທິມນຸດຊົນຕາມ
ມາຕຖານຂອງສຫະປະຊາຊາດນຳດ້ວຍ ໃນຂນະທີ່ 10 ປະເທດສມາຊິກຂອງອາ
ຊຽນແຕ່ລະປະເທດນັ້ນບໍ່ໄດ້ຢູ່ໃນມາຕຖານດຽວກັນ

ກ່າວຄື ມີຕັ້ງແຕ່ລະບອບປະຊາທິປະໄຕໂດຍມີພຣະມະຫາກະສັດຊົງເປັນປະມຸກຣັດ
ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນຢ່າງຣາຊອານາຈັກໄທຍ ຊຶ່ງປັດຈຸບັນເປັນຣັຖບານ
ທີ່ມາຈາກການຣັຖປະ ຫານຍຶດອຳນາດ ຫລື ຣາຊອານາຈັກກັມພູເຈັຽທີ່ມີພະມະ
ຫາກະສັດຊົງເປັນປະມຸກຣັດເຊັ່ນດຽວກັນ ເປັນຕົ້ນ ໄປຈົນເຖິງລະບອບປະຊາທິປະ
ໄຕທີ່ມີຣາຊາທິບໍດີເປັນປະມຸກຣັດພາຍໃຕ້ກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນແບບມາເລເຊັຽ,
ລະບອບພັກໂທນໃນສຸລຕ່ານບຣູໄນ ທີ່ອົງສຸລຕ່ານຊົງເປັນທັງປະມຸກຣັດ, ນາຍົກ ຣມຕ,
ຣມຕ ຕ່າງປະເທດ ແລະປ້ອງກັນປະເທດ, ຣມຕ ກະຊວງການເງິນ ຕລອດເຖິງຕຳ
ແໜ່ງອະທິບໍດີກົມຕຳຣວດ ແລະອະທິການບໍດີມຫາວິທຍາໄລ, ປະຊາທິປະໄຕແບບ
ສາທາຣະນະຣັດໃນອິນໂດນີເຊັຽ ແລະ ຟີລິບປິນ, ລະບອບນາຍທຶນໃຫຍ່ຮັ່ງມີທີ່ປະຕິ
ບັດຫລັກການປະຊາທິປະໄຕແບບແຂງໆ ຫລືຜເດັດການແບບອ່ອນໆໃນສິງຄະໂປ,
ລະບອບພັກໂທນເປີດກວ້າງສູ່ເສຖກິດແບບຕລາດເສຣີສັງຄົມນິຍົມໃນ ສປປ ລາວ
ແລະ ສສ ວຽດນາມ ຕລອດຈົນຮອດລະບອບຜເດັດການທະຫານແບບແຂງກ້າວ
ໃນສະຫະພາບພະມ້າ

ເພາະສນັ້ນ ເມື່ອມີຂ່າວຕົກມາເຖິງພວກເຮົາທີ່ວ່າອາຊຽນຍັງບໍ່ທັນສາມາດຕົກລົງຫຍັງ
ກັນໄດ້ເລີຍກ່ຽວກັບການທີ່ຈະໃຫ້ມີການຈັດຕັ້ງຄນະກັມມາທິການວ່າດ້ວຍສິດທິມນຸດຊົນ
ນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ແມ່ນເຣື່ອງແປກປລາດແຕ່ຢ່າງໃດເລີຍ ທັງນີ້ເພາະເປັນທີ່ຄາດຄະເນກັນມາ
ກ່ອນໜ້ານີ້ແລ້ວ

ອັນທີ່ຈິງມີການຕົກລົງກັນໄດ້ເຖິງກວ່າ 90% ແລ້ວໃນເຣື່ອງການຮ່າງກົດບັດໂດຍສ່ວນ
ຮວມ ແຕ່ຈຸດຄັ້ງຄາແມ່ນຢູ່ບ່ອນວ່າ ຖ້າປະເທດສມາຊິກປະເທດໃດປະເທດໜຶ່ງຫາກມີ
ການປະພຶດທີ່ນອກລູ່ນອກທາງ ຄືກັນກັບການປະພຶດຂອງປະເທດພະມ້າໃນເວລາປັດຈຸ
ບັນນີ້ແລ້ວ ຈະໃຫ້ມີການລົງໂທດກັນແບບໃດ?

ບາງປະເທດ ໂດຍສເພາະກໍແມ່ນບັນດາປະເທດສມາຊິກເກົ່າກໍ່ຕັ້ງ ເຄີຍສເນີໃຫ້ມີການ
ລົງຄະແນນສຽງແບບສຫະພາບເອີຣົບເພື່ອວາງມາຕຣາການລົງໂທດ ຊຶ່ງອາດຈະ
ເລີ້ມຈາກການຕັກເຕືອນເສັຽກ່ອນ ໄປຈົນເຖິງຂັ້ນຖືກເຊີນອອກຈາກການເປັນສມາຊິກ
ໄປເລີຍຖ້າຫາກຍັງດື້ດຶງ

ແຕ່ບາງປະເທດ ໂດຍສເພາະບັນດາປະເທດສມາຊິກໃໝ່ ຍັງຢາກຍຶດໝັ້ນໃນຫລັກການ
ດັ້ງເດີມຂອງອາຊຽນທີ່ວ່າ "ບໍ່ແຊກແຊງໃນກິຈການພາຍໃນຂອງກັນແລະກັນ"

ໃນເມື່ອເຫລືອພຽງແຕ່ວັນດຽວເທົ່ານັ້ນກ່ອນເຖິງວັນເປີດປະຊຸມຣະດັບ ຣມຕ ກໍຈະຖືໄດ້
ວ່າເປັນເຣື່ອງປາຕິຫານຖ້າຫາກວ່າຈະມີການຕົກລົງກັນໄດ້ໃນວິນາທີສຸດທ້າຍ

ກໍຍ້ອນເຫດຜົນຄືແນວນີ້  ບັນດາບາງອົງການຈັດຕັ້ງທາງດ້ານສິດທິມນຸດຊົນຈຶ່ງວິພາກ
ວິຈານວ່າ ອາຊຽນຈະຄົບຮອບ 40 ປີແຫ່ງການກໍ່ຕັ້ງໃນວັນທີ 8 ສິງຫາໜ້ານີ້ ໃນເມື່ອຍັງ
ຕົກລົງກັນບໍ່ໄດ້ໃນເຣື່ອງສິດທິມນຸດຊົນແລ້ວ ຈຶ່ງຍັງບໍ່ຮູ້ເລີຍວ່າໃນອີກ 40 ປີຂ້າງໜ້າ ຈະ
ມີການຕົກລົງກັນໄດ້ໃນປັນຫາທີ່ຫລໍ່ແຫລມນີ້ຫລືບໍ່