W bok od autostrady

Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Współczesnej i „art brut” w Lille

 Agnieszka Kumor

Tekst z  10/01/2010 Ostatnia aktualizacja 09/01/2010 18:17 TU

Styczeń w Paryżu jakiś ostatnio zimny, ani śladu po globalnym ociepleniu, mróz mrozi uszy, śnieg posypuje ulice drobnym, białym puchem. Wybierzmy się zatem w krainę nieco bardziej przychylną ciału i duchowi: w krainę sztuki nowoczesnej i marginesu. Muzeum LaM w Lille stanie się już wkrótce najważniejszym jej ośrodkiem w Europie.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Lille, na północy Francji, zapowiada, że po czterech latach prac remontowych otworzy swoje podwoje 25 września 2010 roku. W Lille mamy wielu słuchaczy, do czasu otwarcia muzeum ślad po nas zaginie, warto więc już teraz zapowiedzieć to ważne wydarzenie. Przede wszystkim muzeum zyska nową nazwę: LaM, co jest skrótem od Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporain et d’art brut. Powodem tak daleką idących zmian strukturalnych poszerzenie kolekcji stałych muzeum, które ma w swoich zbiorach trzy niezwykłe kolekcje z wyżej wymienionych kierunków: sztuki nowoczesnej, współczesnej i „art brut”. LaM jest jedynym muzeum w Europie ukazującym tak szerokie spektrum sztuki XX i XXI wieku. Wszystkie trzy kolekcje muzeum to około 4500 prac.

Swą przebudowę muzeum zawdzięcza Manuelle Gautrand, która do oryginalnego budynku zaprojektowanego przez Rolanda Simouneta, we wspaniałym otaczającym go parku, dodała oryginalne przedłużenie, umożliwiające ekspozycje w środku i na zewnątrz budynku.

Otwarte w roku 1983, a w roku 2000 wspisane na Listę dodatkową francuskich zabytków narodowych, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Lille powołano do życia, by umieścić w nim kolekcję Geneviève i Jeana Masurel, przekazaną aglomeracji Lille w roku 1979. Ta renomowana w świecie sztuki kolekcja prywatna przekazana na użytek publiczny zawiera dzieła: Georges’a Braque’a, Henri Laurensa, Pablo Picassa, Fernanda Légera, Joana Miró, Amedeo Modigilianiego, fowistów, surrealistów, przedstawicieli Szkoły Montaparnassu, Szkoły Paryskiej, Sztuki Naiwnej i artystów Północnej Francji.

Kolekcja własna muzeum, budowana latami, obejmuje dzieła artystów francuskich i obcych, wśród nich dzieła: Lewisa Baltza, Christiana Boltanskiego, Daniela Burena (któremu zawdzięczamy pasiaste kolumny na dziedzińcu Palais Royal), Allana McColluma, Annette Messager, Dennisa Oppenheima, Pierre’a Soulages (którego retrospektywa trwa do marca w paryskim Centrum Pompidou) i Jacques’a Villeglé.

W roku 1999 zbiory Muzeum Sztuki Nowoczesnej wzbogaciły się o dużą kolekcję sztuki marginesu, zwanej „art brut”, przekazanej przez stowarzyszenie L’Aracine. Dodajmy tytułem wyjaśnienia, że termin „art brut” wymyślił Jean Dubuffet dla określenia twórców-samouków, wolnych od uwarunkowań społecznych czy kulturalnych, i że języku polskim oznacza on „surową, niezafałszowaną szukę”. Polskie określenie „sztuka marginesu” przypomina, że w przeważającej części twórcami dzieł są pacjenci szpitali psychiatrycznych, więźniowie, ludzie z marginesu społeczeństwa nieznający kanonów sztuki tradycyjnej, dla których tworzenie jest potrzebą witalną. Kolekcja art brut w LaM obejmuje dzieła takich artystów tego kierunku, jak: Corbaz, Crépin, Darger, Forestier, Gill, Leclercq, Lesage, Zinelli.

To właśnie przekazanie tej potężnej kolekcji pociągnęło za sobą prace remontowe i rozbudowę muzeum, ale dzięki temu LaM jest dziś jednym z naważniejszych centrów sztuki współczesnej, godnym odwiedzin. Przypominamy – otwarcie muzeum 25 września 2010.

LaM, Lille Métropole Musée d’art moderne, d’art contemporaine et d’art brut – 1, allée du Musée, Villeneuve d’Ascq, tel. [phone], fax. [phone], http://www.musee-lam.fr/