Krajobrazy

Warownie Alzacji

Sylwia Gibs

Tekst z 19/01/2008 Ostatnia aktualizacja 19/01/2008 13:17 TU

Gdybyśmy chcieli zwiedzić najpiękniejsze zamki Francji, musielibyśmy podróżować przez wiele miesięcy. Dlatego proponuję państwu podróż do Alzacji, jednego z najsilniej ufortyfikowanych regionów Francji. Na niewielkiej przestrzeni, w paśmie Wogezów, wznosi się kilkadziesiąt zamków warownych. W XX wieku wybudowano w ich okolicach najpotężniejsze fortyfikacje w Europie.

Zamek w Spesbourgu
©ADT67/C.Fleith

Alzacja leży na wschodzie Francji, wzdłuż granicy francusko-niemieckiej. Przez długie lata region przechodził z rąk do rąk, ale we wczesnym Średniowieczu nie było jeszcze Niemiec i Francji; było cesarstwo, zamieszkałe przez ludność romańską i germańską, które w X wieku osłabło.

Feudałowie zaczęli wówczas budować, już nie z drewna, lecz z kamienia, baszty i zamki. Pilnowały dróg i dolin, klasztorów i wsi. W górnych i środkowych Wogezach zachowało się około 30 warowni, które można zwiedzić samochodem, na rowerze i pieszo.

Zamek w Kintzheim
©ADT67/C.Fleith

Większość leży wzdłuż szlaków turystycznych: czasem na ustroniu, w głębi świerkowych lasów, czasem – przeciwnie – w okolicach wsi, tak jak zamek w Kintzheim, wokół którego zasadzono winnicę.
W tym muzeum pod gołym niebem poznamy arkana średniowiecznej architektury wojskowej. Najstarsze zamki mają wysokie i grube mury obronne, albo wręcz mur–tarczę, który można zobaczyć do dziś w Spesbourgu. Wieże są okrągłe lub kwadratowe, bywają też pięciokątne.
We wczesnym Średniowieczu cały dwór mieszkał w baszcie: władca zamku z rodziną i służbą na piętrze, załoga na parterze. Trudno to sobie dziś wyobrazić, gdyż większość romańskich wież nie ma dachu.

Zamek w Haut-Koenigsbourgu
©ADT67/C.Fleith

W XIII wieku zaczęto budować prawdziwe fortece, zdolne nie tylko do obrony ale i do ataku. Składały się z kilku budynków, miały blanki dla łuczników i machikuły, umożliwiające miotanie pocisków. Przed murami drążono fosy, przerzucano nad nimi zwodzone mosty. Na takie budownictwo stać było garstkę możnych i samego króla. Jego najdoskonalszym przykładem jest w Alzacji piętnastowieczna twierdza w Haut-Koenigsbourgu, należąca do cesarza Wilhelma II Hohenzollerna. Odrestaurowano ją na początku XX wieku i cieszy się odtąd rekordową frekwencją turystyczną.

W tym samym czasie odrodziła się w Alzacji architektura wojskowa. Po kataklizmie, jakim była dla Francji I wojna światowa, minister obrony, André Maginot, postanowił otoczyć kraj murem obronnym. W latach 1929-1940 wybudowano wzdłuż wschodnich i południowych granic fortyfikacje, jakich nie ma w całej Europie. Nazwano je Linią Maginota.

Fort w Schoenenbourgu
©ADT67/C.Fleith

Dumne baszty zeszły do podziemia. 2000 umocnień w Alzacji, to grupy warowne – prawdziwe podziemne fortece, złożone z fortów, schronów, koszar, magazynów, elektrowni, urządzeń klimatyzacyjnych i szpitali, połączonych tunelami. Niestety, nie obroniły Francji. Wojska Wermachtu wkroczyły do niej w czerwcu 1940 roku przez granicę z Belgią, której nie ufortyfikowano, zapewne dlatego, że podczas poprzedniej wojny wojska króla Alberta I trzymały Niemców w szachu przez 2 lata.

Fort w Lembach
©ADT67/C.Fleith

620 obrońców Fortu w Schoenenbourgu broniło się jednak skutecznie, nawet po podpisaniu rozejmu. Obiekt ten otwarto dla turystów, podobnie jak 6 innych grup warownych, między innymi forty w Lembachu i w Hatten.

Alzacka Linia Maginota ma 700 kilometrów długości.Wytyczono wzdłuż niej trasę dla rowerzystów, możemy też zabawić się w piechura. Jeżeli wolimy zwiedzać ukwiecone miasteczka i kościoły, zamiast zabytków wojennych, zatrzymajmy się w Muzeum makiet w Hatten: za jednym zamachem obejrzymy wszystkie umocnienia.

Informacje na temat zwiedzania i noclegów znajdą Państwo na stronie internetowej www.tourisme67.com