EuRaNet na co dzień

Analfabetyzm nadal problemem

Tekst z 01/08/2008 Ostatnia aktualizacja 01/08/2008 17:20 TU

We Francji w czasie wakacji – i tuż przed – na półkach sklepowych pojawiają się, oprócz sprzętu plażowego, również zeszyty wakacyjne, które mają służyć powtórce przerobionego w szkole programu, a może – jeszcze bardziej – mają uspokoić rodziców, ciągle zakłopotanych przyszłością swych potomków.
W tym roku na półkach, obok tomów ćwiczeń dla dzieci, pojawiły się również zeszyty dla dorosłych, które z założenia, w sposób zabawny i łatwo przystępny, mają zachęcić z kolei starszych do odświeżenia pamięci i powrotu na chwilę do lat młodzieńczych. Po te podręczniki jednak nie będą mogli sięgnąć wszyscy.

Wbrew ogólnie panującemu przekonaniu, że analfabetyzm w Unii Europejskiej został już prawie zupełnie wypleniony, prawda jest zupełnie inna. Martha Ferreira odpowiedzialna za szkolnictwo w Komisji Europejskiej twierdzi, że w Europie co roku 20 procent młodzieży opuszcza szkoły bez minimum wiedzy, którą uważa się za konieczną.

Unia Europejska liczy 500 milionów obywateli, z czego – jak się ocenia – 80 milionów ma kłopoty z czytaniem i pisaniem. Według wyników badań przeprowadzonych przez międzynarodowe blisko 40% Polaków nie rozumie tego, co czyta, a kolejne 30% rodaków rozumie, ale w niewielkim stopniu. We Francji 9 procent osób dorosłych jest analfabetami, a podobne statystyki można przytaczać i z innych krajów naszego kontynentu.

Aby dać szanse osobom mało wykształconym, politycy europejscy przyjęli program dokształcania zawodowego, który ma obejmować do 2010 roku 12 procent Europejczyków. Założenie chlubne, ale w praktyce odbywa się to inaczej, zaledwie 9,6 procent ludności w wieku czynnym zawodowo korzysta z tych programów, a liczby te nawet maleją z roku na rok. Problem ten powtarza się z roku na rok, z dekady na dekadę i Europa nie znalazła na razie sposobu, jak go rozwiązać – podkreśla Martha Ferreira. Europa ma poważne kłopoty z uzdrowieniem tej sytuacji.

Fundusze europejskie przeznaczone na walkę z analfabetyzmem są do dyspozycji, rzadko jednak w praktyce są w pełni wykorzystywane. W Polsce na przykład, która weszła do Unii Europejskiej w 2004 roku, fundusze te nie są wykorzystywane najlepiej. I w tej dziedzinie niestety – jak podkreśla socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego – obowiązują zasady wolnorynkowe: dostęp do dokształcania zawodowego mają przede wszystkim ludzie młodzi, już wykształceni i raczej zasobni finansowo. Dla ludzi biednych, starszych i nisko kwalifikowanych – propozycji jest niewiele.

A przecież analfabetyzm idzie często w parze z ubóstwem, bezrobociem i zepchnięciem na margines społeczny. Problem ma wiele aspektów, wymaga politycznego zastanowienia i zaangażowania, konsekwencje analfabetyzmu obijają się również na ekonomii. Wraz z postępującą globalizacją, nisko kwalifikowane osoby, bądą miały coraz mniej szans na znalezienie pracy.

Znaleźliśmy się w takim punkcie, we wszystkich krajach, że nie możemy już sobie pozwolić na pozostawienie tego problemu bez rozwiązania, gdyż dotyczy on sporej – liczby osób stnieje bowiem poważne ryzyko, że za kilka lat nie będą już oni mogli znaleźć żadnej godziwej pracy. Za 15 lat zaledwie 15 procent stanowisk na rynku pracy przeznaczonych będzie dla ludzi posiadających niskie kwalifikacje – uważa Martha Ferreira.

Dodajmy, tylko że większe wskaźniki bezrobocia oznaczają mniejszą konkurencyjność Europy na świecie.