W bok od autostrady

Z głową w chmurach

 Agnieszka Kumor

Tekst z  30/08/2009 Ostatnia aktualizacja 30/08/2009 15:07 TU

Denis Olivier, "Dreamspace Reloaded 21"
© Denis Olivier, Courtesy Pessac, collection Denis Olivier

Najbliższy okres zaowocuje ciekawymi wystawami artystycznymi bądź tematycznymi. Muzeum Historii Współczesnej w Paryżu zaprasza na ekspozycję z okazji dwudziestolecia upadku muru berlińskiego. Muzeum Malraux w Hawrze wybrało temat chmur, zaś Muzeum Matisse’a w Le Cateau-Cambrésis przygotowuje historię ilustracji Miró do wydania Króla Ubu.

Ślady przeszłości w teraźniejszości

Dwudziesta rocznica upadku komunizmu przywołuje wspomnienia, jest okazją do wyciągnięcia wniosków z historii. Sztuka też ma swoje miejsce w krytycznej ocenie tamtych wydarzeń. Muzeum Historii Współczesnej zaprasza do Pałacu Inwalidów w dniach od 20 października do 31 grudnia 2009 na wystawę zatytułowaną: „Berlin: znikające ślady, 1989-2009”. Organizatorzy ekspozycji pod kierunkiem Soni Combe, konserwatorki Muzeum Historii Współczesnej, postawili sobie za cel ukazanie procesu odchodzenia w cień Berlina, dawnej stolicy NRD i wchłonięcia śladów przeszłości w nowoczesnej stolicy zjednoczonych Niemiec.

Jean-Claude Mouton, "Berlin novembre 1989". Photographie, courtesy Jean-Claude Mouton
© Jean-Claude Mouton

Dzieła sztuki, zdjęcia, fragmenty muru z namalowanymi na nim napisami, scenografia wystawy opowiadają o transformacji miasta, a z nim całego kraju, o mutacji społeczeństwa, sposobów życia, czasu. Ulice dawnego wschodniego Berlina, noszące miano komunistycznych patronów, przemianowano, usunięto symbole dawnego reżymu, pomniki zburzono lub wywieziono. Wschodnioniemieckie miejsca pamięci „ofiarom faszyzmu” zyskały nowy wymiar: miejsc poświęconych pamięci „ofiar wojen i tyranii”, zarówno nazistowskiej, jak i komunistycznej. Miasto zyskało nową szatę, a mimo to ślady przeszłości ciągle dają o sobie znać.

Gumka trabant, Berlin 2009, sprzedawana w sklepach z pamiątkami

Artyści towarzyszą miastu w jego mutacji: fotografie Jean-Claude’a Mouton ukazują ostatnich 20 lat muru berlińskiego – od triumfalnego otwarcia granic po zniszczenie muru. Zdjęcia Bernarda Plossu pokazują ultranowoczesny Berlin wznoszony po drugiej stronie Potsdamer Platz. Jules, L’Atlas i Jean Faucheur malując kawałki muru przypominają o wydarzeniach z 1989 roku i mieszkańcach miasta, którzy stali się aktorami własnego losu. W gabinecie osobliwości zgromadzono przedmioty z dawnej NRD, wokół których narosła dziś osobliwa nostalgia, zwana przez Niemców Ostalgie. Wystawie towarzyszy wydany album i pokazy filmów. Odbędzie się także kolokwium wokół problemów poruszonych przez wystawę.

Z głową w chmurach

Gilbert Garcin, "Le Poids des nuages", 2000
© Courtesy Paris, galerie Les Filles du Calvaire

Muzeum Malraux w Hawrze zaprasza w dniach od 10 października 2009 do 24 stycznia 2010 na wystawę fotograficzną, której głównym tematem są chmury. Wśród 160 zdjęć – od końca XIX wieku po współczesność - zgromadzonych na tej ekspozycji, chmury obecne są wszędzie. Zarodkiem wystawy stała się kolekcja stała muzeum, na którą składa się 300 fotografii Eugène’a Boudin. Przedstawiają one studia chmur. Okazuje się, że artysta nie był tak znowu osamotniony w swoich zainteresowaniach. Dzięki zdjęciom wypożyczonym ze zbiorów Muzeum Orsay, ekspozycja ukazuje ewolucję fotografii artystycznej od naturalizmu po surrealizm i fotografię pikturalną. Na wystawie zgromadzono dzieła takich twórców, jak: Charles Maville, Charles Nègre, Gustave Le Gray, Félix Thiollier, Hans Watzek, Annan James Craig, Alfred Stieglietz...

Rosemary Laing, "Bulletproofglass # 1 L", 2002, Courtesy Düsseldorf, galerie Conrads © Rosemary LAING

Clovis Prévost, portret Juana Miró
© Clovis Prévost

Fascynacje Miró

Trzecia z wystaw jesiennych: „Miró & Tériade” przygotowana przez Muzeum departamentalne Matisse’a w Le Cateau-Cambrésis, opowiada o historii artystycznego wydania Króla Ubu Alfreda Jarry w latach 1966-1975, przez wydawcę sztuki Tériade’a, z litografiami Joana Miró. Czerwone, zielone, fioletowe, różowe, żółte formy wyszłe spod ręki jednego z największych malarzy XX wieku ujmują w wyobrażone przez niego formy absurdalny świat i złośliwy humor Króla Ubu. Wystawa prezentuje również kilka rzeźb Miró zrealizowanych dla córki w latach 70. i za temat biorących sztukę Jarry’ego, oraz projekty kostiumów i dekoracji teatralnych. Ekspozycja potrwa od 25 października 2009 do 31 stycznia 2010.

Juan Miró, tablica IX: "Le trésor et la mère Ubu", Paris, Tériade éditeur, 1966. Dar Alice Tériade. Fot. Philip Bernard, Musée départemental Matisse, Le Cateau-Cambrésis, © Successió Miró – ADAGP 2009

Przydatne linki:

„Berlin: l’effacement des traces, 1989-2009”, 20 października - 31 grudnia 2009, Musée d’Histoire Contemporaine - BDIC Hôtel national des Invalides, Cour d’Honneur, Corridor Valenciennes, 127, rue de Grenelle, 75007 Paryż

„Les nuages... là-bas… les merveilleux nuages”, 10 października 2009 do 24 stycznia 2010, Musée Malraux du Havre, 2, bd. Clemenceau, 76600 Havre

„Miró & Tériade”, 25 października 2009 - 31 stycznia 2010, Musée départemental Matisse, Palais Fénelon, 59360 Le Cateau-Cambrésis