Visa pour l'Image 2009

Nagrody dla dwojga Polaków!

 Agnieszka Kumor

Tekst z  06/09/2009 Ostatnia aktualizacja 06/09/2009 13:59 TU

Więzienie w Gwatemali, oddział 11. "Happy" (24 lata), skazany na 15 lat więzienia za zabójstwo.
© Miquel Dewever-Plana / Agence VU

W Perpignan, na południu Francji, od 31 sierpnia do 13 września 2009, odbywa się 21. Międzynarodowy Festiwal Fotografii Prasowej, Visa pour l’Image. Laureatami dwóch nagród zostali Polacy, Justyna Mielnikiewicz i Wojtek Grzędziński. Przez dwa tygodnie najbardziej katalońskie z francuskich miast zamieniło się w świątynię światowego fotodziennikarstwa, gdzie prezentowane są zdjęcia związane tematyką z wydarzeniami minionego roku. Pogłoski o śmierci fotografii prasowej są mocno przesadzone, powiedziałby Mark Twain.

Witajcie w realnym świecie!

Na filmie otwierającym stronę internetową festiwalu Visa pour l’Image widzimy szare, rozmyte obrazy. Napis pojawiający się na ekranie odmienia we wszystkich czasach: „photojournalism is dying”, „photojournalism is dead”. Ale proroctwa a rzeczywistość to dwie różne rzeczy. „Witajcie w realnym świecie”, ogłaszają organizatorzy 21. Festiwalu Fotografii Prasowej i dają mocną próbkę festiwalowych wrażeń.

Baktapur, Nepal, kwiecień 2008. Czteroletni Yadhu skupiony podczas pracy przy wyrobie cegieł.
© Luca Catalano Gonzaga / Grand Prix CARE Reportażu Humanitarnego

Brenda Ann Keneally, Fotoreporterka Roku 2008, prezentuje swe ostatnie prace na temat codzienności biednych rodzin amerykańskich. Aleksandra Avakian, mieszkająca na Manhattanie, przywiozła dorobek 20 lat z ziem islamu: spędziła dwa lata w Gazie, była wśród uchodźców w Somalii, patrzyła w oczy młodocianych żołnierzy w Afryce. Wiktor Draszew z Jałty pracujący dla Agencji France Presse znajduje komiczne sytuacje w najtrudniejszej codzienności, Eugene Richards rozmawiał z amerykańskimi żołnierzami wracającymi z Iraku, Miquel Dewever-Plana był w Gwatemali, gdzie bieda, wojna gangów i „nieznani sprawcy” zbierają roczne żniwo 6300 ofiar... Dwudziestu fotoreporterów z całego świata prezentuje w Perpignan swoje prace.

Elisabeth Bagley i jej brat, Jose Pequeno (34 lata), hospitalizowany w ośrodku dla weteranów w West Roxbury. Przed zaciągnięciem się do wojska, Jose był komendantem policji w Sugar Hill, w New Hampshire. 1 marca 2006 wybuch granatu w Ramadi pozbawił go 40% mózgu.
© Eugene Richards / Reportage by Getty Images

Zawodowcy i fani

Obok nich obejrzeć można laureatów najważniejszego konkursu branżowego fotografów pracujących dla prasy, World Press Foto. Francuskie i światowe gazety prezentują swe najlepsze zdjęcia roku, ubiegając się o jedną z prestiżowych nagród festiwalu, Visa d’Or Presse Quotidienne (Prasy Codziennej). W kościołach, kaplicach, opuszczonych klasztorach miasta, przemianowanych na galerie, ruch trwa od rana do wieczora, wstęp jest bezpłatny. Na wielkim ekranie umieszczonym w plenerze, ze średniowiecznym klasztorem Campo Santo w tle, co wieczór odbywają się projekcje filmów dokumentalnych. Śledzą one najważniejsze wydarzenia na świecie, od września 2008 po sierpień 2009. Po krótkim kalendarium następuje rozwinięcie niektórych faktów. W czasie tych filmowych wieczorów zostają też rozdane nagrody festiwalu.

Somalia, październik 2002, Mogadiszu. Pielęgniarz obmywa wodą poparzonego mężczyznę. W mieście nie ma stacji benzynowych, paliwo rozprowadzane jest w plastikowych bidonach, wypadki są na porządku dziennym.
© Pascal Maitre / Cosmos for Geo

Festiwal rozdaje kilka prestiżowych nagród: dla młodego reportera (Prix Jeune Reporter de la Ville de Perpignan), fotodziennikarki (Prix Canon de la Femme Photojournaliste), laureata konkursu Grand Prix CARE International w kategorii Reportażu Humanitarnego oraz Visa d’Or w kategoriach News, Magazyn Ilustrowany i Prasa Codzienna. Nagrodę Fundacji Pierre'a i Aleksandry Boulat za rok 2009 otrzymała Margaret Crow za reportaż: “Pokochaj mnie: Zagubieni w spirali nędzy”, w którym towarzyszyła ona amerykańskiemu siedemnastolatkowi z Ohio, jednego z najuboższych stanów USA.

Przedmieście Dżalalabadu, Afganistan, wiosna 2008. W roku 2002, po trzydziestu latach wygnania, blisko 4 mln Afgańczyków powróciło do ojczyzny. Niestety, na miejscu czekała ich rzeczywistość odmienna od życia w obozach dla uchodźców w Pakistanie. Każdego dnia tysiące Afgańczyków wraca do swego kraju, w którym zmuszeni są walczyć o przetrwanie na obrzeżach wielkich miast.
© Zalmaï

Nowe technologie 

Festiwal idzie z duchem czasu – przebił się doń reportaż internetowy. Koncept nie jest nowy, reportaż w sieci uprawiany jest od dziesięciu lat i łączy z powodzeniem różne gatunki: fotografię, wideo, dźwięk i tekst. Nowa nagroda specjalna w tej kategorii ufundowana została wspólnie przez festiwal Visa pour l’Image, naszą rozgłośnię RFI oraz telewizję France 24 (które figurują wśród patronów medialnych imprezy). Nagrodę za Reportaż w Sieci (Prix du Web-documentaire) otrzymał dokument zatytułowany Corps incarcéré (Uwięzione ciało), zaprezentowany w witrynie internetowej dziennika Le Monde. Opowiada o fizycznym cierpieniu doznawanym podczas zamknięcia w więzieniu. Wymieńmy wszystkich autorów projektu: Soren Seelov, Léo Ridet, Bernard Monasterolo i Karim El Hadj.

Plac Październikowy, Mińsk, Białoruś, 11 maja 2008. Podczas oficjalnej ceremonii ku chwale Sztandaru i Godła Państwowego.
© Viktor Dratchev / Agence France Presse

W Pałacu Kongresów i w siedzibie festiwalu Hôtel Pams odbywają się spotkania z fotograficznymi sławami, debaty publiczne, zawodowi fotoreporterzy mogą przedstawić wybór swoich prac przedstawicielom agencji i branżowych stowarzyszeń.

Diabelski zawód

Festiwal przypomina, że fotodziennikarstwo przeszkadza, intryguje, skłania do refleksji, ale jest również, po prostu, zajęciem niebezpiecznym: francuski fotograf i reporter, Christian Poveda, zginął zastrzelony (najprawdopodobniej 3 września) w Salvadorze, gdzie realizował dokument o tamtejszych gangach młodzieżowych. Jego ostatni film La Vida Loca (2008) wejdzie na francuskie ekrany 30 września...

Nagrody festiwalu Visa pour l’Image 2009:

Visa d’Or w kategorii Prasa Codzienna – Barbara Davidson (Los Angeles Times) za reportaż o trzęsieniu ziemi w Chinach

Visa d’Or w kategorii Magazyn Ilustrowany – Zalmaï

Visa d’Or w kategorii News – Wojtek Grzędziński (Dziennik) za reportaż o wojnie w Gruzji.

Nagroda Canon dla Fotodziennikarki – Justyna Mielnikiewicz, polska fotoreporterka mieszkająca w Tbilissi

Nagroda miasta Perpignan dla Młodego Reportera - Massimo Berruti (VU) za reportaż o Pakistanie

Grand Prix 2009 CARE International Reportażu Humanitarnego – Luca Catalano Gonzaga za reportaż o pracy dzieci w Nepalu

Nagroda Specjalna za Reportaż w Sieci – Corps incarcéré, Le Monde.fr