Zmiany klimatyczne w UE

Kłopoty z wodą

 Sylwia Gibs

Tekst z  17/11/2009 Ostatnia aktualizacja 17/11/2009 17:18 TU

Są w Unii Europejskiej kraje walczące z suszą, Hiszpania i Portugalia. Są inne, które mają za dużo wody. W Paryżu oddano do użytku największy w Europie tunel-zbiornik, mający ograniczyć skutki powodzi i zanieczyszczania wód Sekwany.

Łowią w Sekwanie
Fot. M. Brzeziński

Paryżanie z XIII. dzielnicy nie wiedzą, że mają pod nogami prawdziwą podziemną katedrę o trzydziestometrowym sklepieniu. Albo podmorską bazę wojskową, jak czytamy w relacjach zwiedzających.

Właz znajduje się nieopodal Wielkiej Biblioteki imienia François Mitterranda. Tunel przebiega częściowo pod Sekwaną, niedaleko mostu Nationale. Ma prawie 2 kilometry. Jego zadaniem jest zatrzymanie nadwyżki wody podczas ulewnych deszczy. Zbiornik może pomieścić 80 tysięcy metrów sześciennych – tyle co milion wanien razem wziętych.

Sekwana występowała już kilka razy z brzegów, zalewając słynne paryskie nabrzeża, ulubione miejsce spacerów zakochanych i turystów. Nawet trasa szybkiego ruchu padała ofiarą powodzi. Sieć kanalizacyjna nie jest w stanie pochłonąć nadmiaru wody, która zbiera na ulicach resztki paliw, niedopałki, odpadki i wraca z tym do Sekwany. Gigantyczna inwestycja o nazwie „Tima” ma przeciwdziałać zanieczyszczeniu rzeki, a jednocześnie ograniczyć skutki powodzi. Jest to obowiązek wszystkich krajów Unii Europejskiej od czasu uchwalenia dyrektywy na temat oczyszczania wody w miastach.

La Villette
Fot. Gerard Paris

Paryski tunel kieruje wodę do fabryki oczyszczania w Valenton, gdzie do akcji będą wkraczały potężne pompy. Nie wiadomo, jak często: będzie to zależało od kaprysów pogody, które, jak wiemy, są coraz częstsze z powodu ocieplania się klimatu.

Ten sam problem na znacznie większą skalę przeżywa Holandia, która walczy z wodą już od sześciu stuleci.

Grożące Apokalipsą zmiany klimatyczne są sprawą narodową Holandii. Podnoszący się poziom mórz, coraz bardziej ulewne deszcze, powtarzające się powodzie w perspektywie: zagrożenia są wszędzie w kraju, którego ćwierć leży poniżej poziomu morza. Razem z Bangladeszem Holandia jest pierwszym krajem na świecie, który zniknąłby, gdyby doszło do brutalnego podniesienia poziomu oceanów. Obok ryzyka, jakie stwarza ośmiuset kilometrowe wybrzeże, Holandii zagrażają trzy wielkie rzeki, Ren, Moza i Escaut. Na razie królestwa bronią tamy długości 11 tysięcy kilometrów. Ocieplanie się planety zmusza Holendrów do zrewidowania tego systemu. W ciągu najbliższych lat trzeba będzie podnieść o kilka metrów w górę sieć tam, przewiduje się zabezpieczenie piaskiem stref nadbrzeżnych na wypadek powodzi, a także budowę zbiorników. Te gigantyczne prace będą trwały do 2050 roku. Stawka jest wysoka. Dwie trzecie zasobów Holandii znajduje się obecnie na terytoriach zagrożonych powodzią. Zamieszkuje je 9 milionów Holendrów.

Zbiorniki i akweny zastąpią dawne poldery na tysiącach hektarów wzdłuż holenderskiego wybrzeża. Holandia walczy z nadmiarem wody, Paryż z zanieczyszczeniem Sekwany. W tym samym czasie Hiszpania i Portugalia toczą spór o wodę rzeki Tag, najdłuższej na Półwyspie Iberyjskim. Zależy od niej stan rolnictwa obu krajów, które – jak cały basen śródziemnomorski – cierpią na niedobór wody. Zmiany klimatyczne pogłębiają w tym regionie suszę.

Portugalia, która leży bliżej ujścia Tagu, zarzuca Hiszpanii przechwytywanie wody przez jej pompowanie. Pomimo podpisanej w 1998 roku umowy i dyrektywy europejskiej o współpracy między krajami dzielącymi ten sam akwen, rządy Hiszpanii i Portugalii nie potrafią dojść do porozumienia, ku oburzeniu ekologów w obu krajach.

Jak by nie było, problemy z wodą świadczą o różnorodności naszego, w końcu nie tak dużego kontynentu.