"Dyskretna polityka zagraniczna"

Baronowa na czele unijnej dyplomacji

 Marek Brzeziński

Tekst z  02/12/2009 Ostatnia aktualizacja 03/12/2009 11:53 TU

Szefową dyplomacji unijnej została Brytyjka Catherine Ashton. Jej nominacja wywołała liczne komentarze i polemiki. Baronowa Ashton uchodzi za znakomitą negocjatorkę.

Catherine Ashton, szefowa dyplomacji europejskiej.
(Foto: Reuters)

Zgodnie z Traktatem Lizbońskim, który wszedł w życie 1 grudnia, w Unii Europejskiej powstały dwa bardzo eksponowane stanowiska, których obsadzenie było przedmiotem gorących polemik i energicznych wysiłków dyplomatycznych. W końcu doszło do kompromisu, w wyniku którego sprawami polityki zagranicznej Unii Europejskiej zajmować się będzie Catherine Ashton.

Dla większości obserwatorów było jasne, że wybór Brytyjki na tak wysokie i odpowiedzialne stanowisko jest pojednawczym gestem pod adresem Wyspiarzy.

Chodziło o to, by nieco im osłodzić gorycz odrzucenia, jak się wydawało - stuprocentowej kandydatury na stanowisko Prezydenta, byłego premiera brytyjskiego Tony’ego Blaira. Stali za tym, zgodnie trzymając się za ręce, Francuzi i Niemcy, którzy bali się, by nowy prezydent nie był zbyt znaną postacią na arenie międzynarodowej i by jego pozycja nie była zbyt silna, a taką mógł sobie zdobyć Tony Blair, polityk znakomicie “rozpoznawalny” w różnych zakątkach świata.

W środę rano, 2 grudnia, nowa szefowa dyplomacji europejskiej odpowiadała na pytania stawiane przez członków Komisji Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego. Wcześniej Catherine Ashton w tak oto lapidarny sposób przedstawiała swoje plany dotyczące jej nowych obowiązków w Unii Europejskiej.

Podchodzę do moich obowiązków z pełnym poczuciem wagi sprawy i odpowiedzialności. Przyrzekam, że zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby w roli Wysokiego Reprezentanta Unii Europejskiej do SZ szerzyć europejskie wartości na całym świecie. Osądźcie mnie po tym, co zrobię, a myślę, że będziecie z tego zadowoleni i dumni.

Catherine Ashton i Jacques Barrot
Fot. Reuters

Pani Ashton tekę komisarza otrzymała dopiero w 2008 roku. Powierzono jej niezwykle ważną dziedzinę, to znaczy handel. W szybkim czasie dała się poznać jako wyśmienita negocjatorka. Pod adresem Catherine Ashton padały zarzuty, że ma ona bardzo niewielkie doświadczenie w dziedzinie polityki zagranicznej. Pytanie o brak kompetencji, które pozwalałyby wykonywać tak odpowiedzialne obowiązki, zadano przewodniczącemu Komisji Europejskiej José Manuelowi Barroso, który skomentował tę sprawę w taki oto sposób.

Ashton ma duże kompetencje w dziedzinie negocjacji. To jest ważne, ale co jest jeszcze ważniejsze, przynjamniej w moim odczuciu, to fakt, że ma ona także ogromne kompetencje w roli komisarza. Ashton jest członkiem Komisji Europejskiej. I w tej roli doskonale poznała wewnętrzną “kulturę” panującą w Komisji. To bardzo ważne. To się liczy, by Wysoki Przedstawiciel nie był kimś, kto ma tylko wizję narodową, wykształconą w łonie jednego rządu, kto reprezentuje tylko jeden nurt dyplomacji. Chodzi o to, aby był to ktoś, kogo cechuje poczucie “kultury wspólnoty” europejskiej. I dla mnie to, że była ona członkiem Komisji i na tym stanowisku rzeczywiście udawadniała, że świetnie rozumie na czym polega “duch” Komisji, to znakomita wiadomość. Według mnie to ważniejsze, niż doświadczenie wyniesione z pracy w rządzie jednego kraju.

Nowy prezydent UE , belgijski premier Herman Van Rompuy i jego Wysoki przedstawiciel ds polityki zagranicznej,Brytyjka Catherine Ashton
(Foto: Reuters)

Catherine Ashton, którą podkreślane przez Barroso umiejętności negocjacyjne zaprowadziły ze świata biznesu na ławy Izby Lordów w roli polityka labourzystowskiego, jeszcze przed objęciem nowego stanowiska w Unii zapowiadała, że będzie prowadziła “spokojną politykę”. Takie słowa wywołały zaniepokojenie prasy europejskiej, która nie kryła swoich wątpliwości co do wyboru liderów Unii, którzy staną za sterami okrętu pod nazwą “Europa”. Fale są wzburzone, a na drodze czyhają wielkie potęgi takie jak Chiny czy Stany Zjednoczone. Czy Europa będzie miała dość siły, by wywalczyć sobie równe z nimi prawa? – zastanawiali się komentatorzy. Natomiast Le Figaro w wydaniu z 2 grudnia nie omieszkało podkreślić, że objęcie nowych stanowisk przez prezydenta Unii Van Rompuye i baronową Ashton odbyło się w bardzo dyskretny sposób, bez rozgłosu.