Ministrowie rolnictwa w Paryżu

Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej

 Anna Bernhardt

Tekst z  10/12/2009 Ostatnia aktualizacja 10/12/2009 16:59 TU

W najbliższych tygodniach rozpoczną się trudne negocjacje w sprawie przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej. Ministrowie rolnictwa z 22 państw Unii Europejskiej przybyli w czwartek do Paryża, aby przygotować te rozmowy i opracować zasady regulacji rynków rolnych, które będę obowiązywać po 2013 roku. Wielka Brytania, Dania, Holandia, Szwecja i Malta nie wysłały swych przedstawicieli na to spotkanie, gdyż państwa te chciałyby wprowadzić bardziej liberalne zasady polityki rolnej.

Czemu ma służyć paryskie spotkanie ministrów rolnictwa wyjaśnia francuski specjalista Pierre Boulanger.

Chodzi o znalezienie consensusu w sprawie przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej. Dlatego, że od dwudziestu lat polityka ta bardzo się zmieniła. Dzisiaj znajduje się ona w punkcie zwrotnym, to znaczy trzeba opracować jej przyszłość po 2013 roku. A nie można zreformować Wspólnej Polityki Rolnej, bez zreformowania budżetu europejskiego.

Czyli chodzi przede wszystkim o pieniądze, o budżet, który będzie przygotowywany na lata 2013-2020.

Na Wspólną politykę Rolną przeznaczone jest 50 miliardów euro. Z tej sumy 37 miliardów to dopłaty dla rolników. Teraz stoimy przed wyzwaniem, jak wyjść z logiki popierania produktywności, która leżała u podstaw polityki rolnej przez pięćdziesiąt lat i zwrócić się w stronę popierania polityki regionalnej i ochrony środowisk. Jak naprawdę skoncentrować pomoc publiczną na celach wspólnych dla wszystkich członków Unii Europejskiej.

Czy takie właśnie założenia nazywają spotkający się w Paryżu ministrowie rolnictwa „ambitnymi” i „wolontarystycznymi”?

W rzeczy samej, wspólna polityka rolna „ambitna” i „wolontarystyczna”, oznacza przede wszystkim zdefiniowanie na nowo celów tej polityki. Dzisiaj nacisk jest położony na zwiększenie dochodów pracowników rolnych, ale jak się przyjrzeć bliżej tej pomocy, to się okazuje, że właściciele wielkich gospodarstw rolnych (stanowiący mniejszość) otrzymują większą część tych dopłat. Trzeba więc znaleźć nowe instrumenty, które regulowałyby rynki i dochody rolników.

Czy te nowe zasady oznaczają zniesienie dopłat, czego się niektórzy się obawiają, a inni domagają?

Dopłaty zostaną utrzymane, ale na zmienionych zasadach. Podobnie też rozpatrywana będzie sprawa, jak zwiększyć finansowanie tej polityki przez kraje członkowskie, by skierować budżet europejski w stronę finansowania wspólnych dla wszystkich projektów. To znaczy wziąć pod uwagę nowe wzywania, takie jak zmiany klimatyczne, gospodarka zasobami wodnymi, ochrona bioróżnorodności. To z kolei wymaga inwestycji w dziedzinie badań i innowacji. Dzisiaj natomiast dopłaty dla rolników pochłaniają większość budżetu przeznaczonego na rolnictwo.

Jak przedstawia się sprawa regulacji rynków rolnych? Nieobecność na paryskim spotkaniu Wielkiej Brytanii, Danii, Holandii, Szwecji i Malty świadczy o tym, że państwa te nie zgadzają się na proponowane zasady.

Wydaje mi się, że wszyscy domagają się wprowadzenia sztywnych zasad regulacji rynków rolnych, ale nie należy mieszać regulacji z zarządzaniem tymi rynkami przez poszczególne państwa. Trzeba zostawić pracownikom rolnym pewną swobodę w wyborze strategicznych celów ich produkcji, rolnik jest przecież zarazem przedsiębiorcą. Ale należy też wziąć pod uwagę pewne gospodarstwa, jak na przykład znajdujące się w regionach uboższych naturalnie czy regionach chronionych ze względu na środowisko, i im potrzebna jest większa pomoc finansowa z pieniędzy publicznych.