O Traktacie Lizbońskim

U progu nowej ery

 Piotr Błoński

Tekst z  29/12/2009 Ostatnia aktualizacja 29/12/2009 18:51 TU

Yves Bertoncini
http://www.europanova.eu/

Dla Unii Europejskiej najważniejszym wydarzeniem mijającego roku było oczywiście wejście w życie Traktatu Lizbońskiego, którego poród był, jak pamiętamy, trudny i długotrwały, co sprawiło, że uwagę skupiano mniej na jakże złożonej treści traktatu, co na samej jego ratyfikacji. Niełatwo bowiem w kilku słowach powiedzieć, co ten traktat wnosi, a co tłumaczy tak uporczywe starania o jego przyjęcie i tak głębokie zadowolenie eurofilów z jego ratyfikacji. Takie maksymalne streszczenie znaczenia traktatu zaryzykował na antenie RFI Yves Bertoncini, profesor w paryskiej Wyższej Szkole Nauk Politycznych, według którego otwiera on nową erę dla Unii Europejskiej.

Tak, otwiera on nową erę i zarazem zamyka cykl. Zamyka 20-letni cykl polityczny, w czasie którego UE szukała odpowiedzi na trzy wielkie wyzwania polityczne. Wyzwanie dotyczące liczby członków – przeszliśmy od 9 do 27 państw członkowskich; wyzwanie demokratyzacji – bo zdajemy sobie sprawę z tego, że obywatele UE pragną bardziej niż w przeszłości wpływać na instytucje europejskie i decyzje wspólnotowe; no i wyzwanie afirmacji UE na forum międzynarodowym. Pod tym względem Traktat Lizboński otwiera nową erę, bo dostarcza narzędzi pozwalających sprostać tym wyzwaniom.

Traktat Lizboński rozszerza prerogatywy Parlamentu Europejskiego. Czy władza Parlamentu Europejskiego jest dziś równa władzy rządów państw członkowskich?

Jeszcze nie całkiem, ale trzeba na to spojrzeć z dłuższej perspektywy. Eurodeputowani są wybierani w wyborach powszechnych dopiero od 20 lat, od 1979 roku: od tego czasu PE stale rozszerzał swoje uprawnienia. Czy obecnie ma władzę równą władzy rządów? W kwestii budżetu – tak, bo dzięki Traktatowi Lizbońskiemu uchwala roczny budżet. W kwestii ustawodawstwa – prawie. Liczba przyjętych obopólną decyzją dyrektyw i regulacji została dzięki Traktatowi Lizbońskiemu podwojona. Ale pozostaje wiele dziedzin, w których decyzja należy do Rady Europejskiej, czyli rady ministrów rządów krajów członkowskich.

I jeszcze jedno: Parlament Europejski coraz ściślej kontroluje Komisję Europejską. W styczniu dojdzie do inwestytury nowej Komisji i przy tej okazji Parlament Europejski będzie stawiał swoje warunki: ma więc rozszerzone uprawnienia, jakkolwiek nie całkowicie zrównane z uprawnieniami Rady Europejskiej.