Co zrobić ze szczepionką?

Przesadna ostrożność niektórych państw?

 Anna Bernhardt

Tekst z  05/01/2010 Ostatnia aktualizacja 05/01/2010 14:27 TU

(Foto: AFP)

Francja unieważniła zamówienie na 50 milionów dawek szczepionki przeciwko grypie A. Przed podobnym dylematem stoją Holandia i Niemcy, które też nie wiedzą co zrobić z nadmiarem szczepionki. Można więc zadać pytanie, czy rządy europejskie nie pospieszyły się z tymi zamówieniami, czy nie uległy panice wobec potencjalnego zagrożenia epidemią?

Na pytanie odpowiada John Ryan, szef serwisu „Zagrożenie dla zdrowia” podlegającego Komisji Europejskiej.

Oczywiście, że nie. Państwa członkowskie, które zamówiły wcześniej szczepionkę, po prostu zastosowały się do wytycznych europejskich. Od lat już przygotowujemy się na ewentualność pandemii, która zagrażałaby zdrowiu obywateli, a jednym z punktów w ramach tej akcji jest organizacja masowych szczepień ludności. Zgodnie z tą zasadą, Holandia, Niemcy, Francja i inne państwa zamówiły wcześniej szczepionkę, nie wiedząc jeszcze, jaki zasięg będzie miała ta epidemia i czy będzie niebezpieczna.

Jednym słowem państwa te działały zgodnie z europejskimi wytycznymi. Czy jednak te rozporządzenia nie kierują się zasadą przesadnej ostrożności? John Ryan jest przekonany, że nie, a w dodatku – broni się urzędnik europejski – rekomendacje te są zgodne z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia.

A jak wygląda obecnie sytuacja w poszczególnych krajach członkowskich pod względem zaopatrzenia w szczepionkę przeciwko grypie A?

W trzech czy czterech państwach jest za dużo dawek w stosunku do zapotrzebowania. I Komisja Europejska zastanawia się teraz wraz z krajami członkowskimi, jak ten problem rozwiązać, jak inaczej rozdystrybuować szczepionkę. Niektóre kraje, między innymi kraje bałtycki, nie miały wystarczająco dużo pieniędzy, by złożyć zamówienia, ale w podobnej sytuacji jest też siedem-osiem innych państw i właśnie nad tym pracuje Komisja Europejska, zastanawiając się, jak można przekazać im nadwyżkę dawek z innych państw. Rozmowy prowadzone są też ze Światową Organizacją Zdrowia o przekazaniu szczepionek do krajów Trzeciego Świata, ale w tym wypadku nie chodzi o odsprzedanie, a raczej o oddanie szczepionki.

Wirus grypy A/H1N1 widziany pod mikroskopem.
(Foto: Goldsmith et Balish /AFP)

Niektóre kraje członkowskie – Belgia czy Francja na przykład – już z własnej inicjatywy przekazały część dawek tej organizacji. Dodajmy, że Komisja Europejska może tylko pomóc w koordynacji i ułatwić przepływ nadwyżek szczepionki pomiędzy krajami członkowskimi, ale decyzja należy do poszczególnych rządów, gdyż zamówienia realizowane są z pieniędzy podatników.

O tych pieniądzach między innymi głośno było we Francji, która zamówiła 94 miliony dawek, zorganizowała specjalne punkty i rozpoczęła akcję masowych szczepień. Specjaliści w międzyczasie zadecydowali, że nie trzeba powtarzać szczepienia, ale i tak – pomimo wielkiej kampanii rządowej – zaledwie 5 milionów Francuzów się zaszczepiło. Opozycja i przeciwnicy szczepień szybko podliczyli, ile pieniędzy państwowych wyrzucono w błoto, ale ku zdumieniu wszystkich, w poniedziałek wieczorem minister zdrowia Roselyne Bachelot ogłosiła:

Chciałam oficjalnie poinformować, że unieważniłam zamówienie na 50 milionów dawek, wyciągając wnioski z zaleceń międzynarodowych służb sanitarnych.  Te zamówienia nie były ani zrealizowane, ani zapłacone i zostały teraz unieważnione.

Pozwoli to Francji oszczędzić 350 milionów euro. Całość zamówionych dawek miała kosztować 712 milionów euro. Minister zdrowia, zachęcając obywateli do szczepień, ogłosiła jednocześnie, że można się będzie szczepić u swego lekarza. Rząd nie chciał się na to zgodzić wcześniej, organizując specjalne punkty. Teraz Roselyne Bachelot przyznała, że nie było wystarczającej ilości dawek.

Ciąg dalszy tej polemiki we Francji zapewne jeszcze nastąpi…