Karel De Gucht

Komisarz politycznie niepoprawny

 Piotr Błoński

Tekst z  13/01/2010 Ostatnia aktualizacja 13/01/2010 17:39 TU

Karel de Gucht jako komisarz ds. pomocy i rozwoju
(Photo : Philimon Bulawayo/Reuters)

Wśród komisarzy desygnowanych do składu nowej Komisji Europejskiej i przesłuchiwanych z tej okazji w Parlamencie Europejskim, Belg Karel De Gucht, przyszły Komisarz do spraw handlu, wyróżnia się stylem wypowiedzi, który określić można jako mało dyplomatyczny. Powiedzmy z góry, że ten były szef belgijskiej dyplomacji znalazł uznanie w oczach eurodeputowanych – De Gucht otrzymał przychylną ocenę większości większości z nich.

Wśród oponentów znaleźli się przede wszystkim Zieloni, co znajduje łatwe wytłumaczenie. Karel De Gucht opowiedział się przeciw ustanowieniu na granicach UE taksy węglowej. Zieloni zarzucają mu, że nie bierze on pod uwagę „nowego kontekstu kryzysu ekonomicznego, finansowego, ekologicznego i żywnościowego” – on sam zaś uważa, że priorytetem jest jak najszybsze doprowadzenie do końca negocjacji na temat liberalizacji handlu światowego w ramach WTO, w tzw. cyklu Doha, dotyczących dalszej liberalizacji handlu światowego. Jest dla niego rzeczą jasną, że wprowadzenie taksy węglowej w UE byłoby odbierane jako przejaw protekcjonizmu i skomplikowałoby negocjacje.

Ale nie ta kwestia wywołała najżywsze komentarze. Karel De Gucht nie wahał się oświadczyć wprost, że kurs chińskiej waluty, juana, jest zaniżony, i to zaniżony świadomie przez władze w Pekinie. Uważa on, że jest to poważny problem. Dla ekonomistów sprawa jest najzupełniej oczywista, kurs juana jest zaniżony w stosunku do euro jeszcze bardziej niż w stosunku do dolara – niektórzy szacują, że zaniżony o 50% - i głównie dzięki temu chińskie towary przemysłowe mają bezkonkurencyjnie niskie ceny w eksporcie. Ale na wysokich szczeblach dyplomacji przypisywanie tego świadomej polityce Pekinu stanowi tabu. Chińskie władze odbierają to jako prowokację.

Karel De Gucht wsławił się także ostrą wypowiedzią na temat Republiki Demokratycznej Kongo. Od połowy 2009 roku jest on komisarzem ds. pomocy i rozwoju. Jako taki wyraził daleko idące wątpliwości co do skuteczności pomocy europejskiej dla tego kraju: „ocena skuteczności jest problematyczna kiedy po drugiej stronie nie ma odpowiedniego rozmówcy”, „RDK stała się obszarem ogromnego marnotrawstwa, krajem, gdzie wszystko trzeba zbudować od nowa, począwszy od państwa, którego nieobecność jest źródłem wszelkich problemów”.

Oburzone władze RDK bezzwłocznie oceniły tę wypowiedź jako rasistowską i powiadomiły Brukselę, że Karel De Gucht jest dla Kinszasy „persona non grata”. Niemniej zarówno przewodniczący Komisji Europejskiej jak nowa szefowa jej dyplomacji Catherine Ashton zapewnili o swym poparciu dla De Guchta. On sam ani nie wycofał, ani nawet nie złagodził swej wypowiedzi:

„Nic nie zmienię w tym co powiedziałem. Zresztą, nie mógłbym tego uczynić, gdyż są to wypowiedzi upoważnione przez Komisję Europejską. Nie wypowiadałem się jako osoba prywatna, lecz w imieniu Komisji. Jeśli władze kongijskie pragną ze mną rozmawiać o handlu, mogą przybyć do Brukseli”.