ຄວາມເປັນມາຂອງການເລືອກຕັ້ງ ປະທານາທິບໍດີຝຣັ່ງ (9)

ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການເລືອກຕັ້ງ

ໂດຍ ໄຊຊະນະ ທານາດາບຸຕຣ໌

ບົດຄວາມນີ້ເຜີຍແຜ່ເມື່ອວັນທີ 03/03/2007 ແກ້ໄຂໃຫມ່ຫລ້າສຸດເມື່ອວັນທີ 03/03/2007 à 15:20 TU

ສັນຍາລັກຂອງຄນະມົນຕຣີແຫ່ງກົດໝາຍ
ຣັຖທັມມະນູນ (Conseil constitution-
nel) (ພາບ: AFP)

ກົດໝານຣັຖທັມມະນູນແຫ່ງສາທາຣະນະ
ຣັດທີ 5 ທີ່ປະກາດໃຊ້ເມື່ອວັນທີ 4 ຕຸ
ລາ 1958 ໃນຂັ້ນຕົ້ນກຳໜົດໃຫ້ການ
ເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີເປັນໄປໂດຍ
ການລົງຄະແນນສຽງຂອງບັນດາສມາ
ຊິກຣັຖສພາ(ສພາຜູ້ແທນຣາສດອນ
ແລະວຸດທິສພາຫລືສພາສູງ) ຕລອດ
ຈົນສມາຊິກສພາທ້ອງຖິ່ນທັງໃນແຜ່ນ
ດິນແມ່ແລະດິນແດນພົ້ນທະເລ ແຕ່ຫລັງຈາກມີການປະຕິຮູບກົດໝາຍຣັຖທັມ
ມະນູນເມື່ອປີ 1962 ແລ້ວ ປະຊາຊົນຊາວຝຣັ່ງເສດຈຶ່ງເປັນຜູ້ລົງຄະແນນສຽງ
ໂດຍກົງເລືອກຜູ້ນຳສູງສຸດຂອງຕົນ ຄັ້ງທຳອິດເມື່ອປີ 1965

ຜົນຂອງການອອກສຽງປະຊາມະຕິຄັ້ງວັນທີ 6 ພະຈິກ 1962 ໄດ້ສແດງການເຫັນດີໃຫ້
ມີການແກ້ໄຂກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນໃໝ່ ກຳໜົດໃຫ້ປະຊາຊົນຜູ້ມີສິດອອກສຽງເລືອກ
ຕັ້ງ ເປັນຜູ້ປ່ອນບັດເລືອກປະທານາທິບໍດີໂດຍກົງ ທັງໃນຮອບທີໜຶ່ງແລະໃນຮອບທີສອງ

ຜູ້ສມັກທ່ານໃດທ່ານໜຶ່ງທີ່ໄດ້ຮັບຄະແນນສຽງຫລາຍກວ່າ 50% ຂຶ້ນໄປໃນຮອບທີໜຶ່ງ
ຈະເປັນຜູ້ໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງ ແຕ່ໃນກໍຣະນີທີ່ບໍ່ມີຜູ້ສມັກທ່ານໃດໄດ້ຄະແນນສຽງເກີນ
50% ໃນຮອບທີໜຶ່ງ ຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຄະແນນສຽງຫລາຍທີ່ສຸດສອງທ່ານຈະເຂົ້າໄປແຂ່ງຂັນ
ຕັດສິນຊີ້ຂາດໃນຮອບທີ່ສອງ ຜູ້ສມັກທີ່ໄດ້ຮັບຄະແນນສຽງໃນຮອບທີສອງນີ້ເກີນ 50%
ຂຶ້ນໄປຈະເປັນຜູ້ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະໃຫ້ຄອງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີເປັນເວລາ 7 ປິ ແລະ
ມີສິດສມັກໃໝ່ໄດ້ຢ່າງບໍ່ມີຈຳກັດ

ອາຍຸການຄອງອຳນາດໃນຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີໄດ້ຖືກລົດລົງເຫລືອ 5  ປີໂດຍໄດ້
ຮັບການອະນຸມັດຈາກການອອກສຽງປະຊາມະຕິຄັ້ງຫລ້າສຸດເມື່ອວັນທີ 24 ກັນຍາ ປີ
2000 ຄນະມົນຕຣີແຫ່ງກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນ (Conseil constitutionnel) ເປັນຜູ້ມີ
ອຳນາດໃນການຄວບຄຸມແລະດູແລໃຫ້ການເລືອກຕັ້ງດຳເນີນໄປຢ່າງປົກຕິ

ຜູ້ສມັກແລະຜູ້ລົງຄະແນນສຽງມີສິດຮ້ອງຮຽນຕໍ່ຄນະມົນຕຣີໄດ້ພາຍໃນ 48 ຊົ່ວໂມງ
ຫລັງຈາກທີ່ກຳໜົດການລົງຄະແນນສຽງໄດ້ເຂົ້າສູ່ເຂດມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ ຖ້າຫາກເຫັນ
ວ່າມີຄວາມຜິດປົກຕິໃນການເລືອກຕັ້ງ

ຜູ້ສມັກຊິງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີຕ້ອງມີສັນຊາດຝຣັ່ງເສດ ອາຍຸ 23 ປີເປັນຢ່າງ
ນ້ອຍແລະຈະຕ້ອງເປັນບຸກຄົນທີ່ບໍ່ຖືກຕັດສິດພົລເມືອງ (Droits civiques) ຕ້ອງແຈ້ງ
ບັນຊີຊັບສິນຂອງຕົນຕໍ່ຄນະກັມມະການວ່າດ້ວຍຄວາມໂປ່ງໃສທາງການເມືອງ

ຖ້າໄດ້ຮັບການເລືອກ ຕັ້ງຊັບສິນດັ່ງກ່າວຈະຖືກປະກາດອອກທາງຈົດໝາຍເຫດຣັຖ
ການ (Journal officiel)  ພ້ອມໆກັນກັບຜົນຂອງການເລືອກຕັ້ງ ກ່ອນພົ້ນຈາກຕຳ
ແໜ່ງສອງເດືອນຫລືຢ່າງຊ້າທີ່ສຸດໜຶ່ງເດືອນ ປະທານາທິບໍດີຕ້ອງແຈ້ງບັນຊີຊັບສິນ
ອີກເທື່ອໃໝ່

ການປະຕິຮູບກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນຄັ້ງວັນທີ 18 ມິຖຸນາ 1978 ກຳໜົດໃຫ້ຜູ້ ສມັກ
ຊິງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີທຸກທ່ານຕ້ອງຍື່ນໃບສມັກຕໍ່ຄນະມົນຕຣີແຫ່ງກົດໝາຍ
ຣັຖທັມມະນູນກ່ອນວັນປິດໃບຮັບສມັກ ພ້ອມລາຍເຊັນອຸປຖັມຈາກສມາຊິກສພາ
ຕ່າງໆ ບໍ່ວ່າຈະເປັນສມາຊິກຣັຖສພາ (ສພາຜູ້ແທນຣາສດອນແລະສພາສູງ) ຫລື
ສມາຊິກສພາທ້ອງຖິ່ນໃນແຜ່ນດິນແມ່ແລະດິນແດນພົ້ນທະເລ ຈຳນວນ 500 ລາຍ
ເຊັນ

ນອກຈາກນີ້ຈຳນວນ 500 ລາຍເຊັນທີ່ວ່າຈະຕ້ອງໄດ້ມາຈາກ 30 ແຂວງ
(Département) ແລະແຕ່ລະແຂວງຈະຕ້ອງບໍ່ເກີນ 10%  ສມາຊິກສພາຜູ້ຫນຶ່ງກໍ
ມີສິດໃຫ້ລາຍເຊັນອຸປຖັມແກ່ຜູ້ສມັກໄດ້ພຽງຜູ້ດຽວ

ສຳລັບປີ 2007 ນີ້ ໃບສມັກຕ້ອງເຖິງມືຄນະມົນຕຣີແຫ່ງກົດໝາຍຣັຖທັມມະນູນຢ່າງ
ຊ້າທີ່ສຸດບໍ່ໃຫ້ກາຍຕອນທ່ຽງຄືນຂອງວັນທີ 15 ມີນາ ຖ້າເຖິງກຳໜົດນີ້ແລ້ວຜູ້ສມັກ
ທ່ານໃດທີ່ຍັງບໍ່ສາມາດຮວບຮວມ 500 ລາຍເຊັນຕາມທີ່ກ່າວມານັ້ນໄດ້ ກໍຈະໝົດສິດ
ໃນການລົງສນາມແຂ່ງຂັນຊິງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີ

ການເລືອກຕັ້ງຄັ້ງໃໝ່ຕ້ອງມີຂຶ້ນຢ່າງນ້ອຍ 20 ວັນ ຫລືຢ່າງຫລາຍ 35 ວັນກ່ອນທີ່
ອາຍຸການຄອງຕຳແໜ່ງປະທານາທິບໍດີຈະສິ້ນສຸດລົງ ສຳລັບງົປມານກາຍໃຊ້ຈ່າຍໃນ
ການໂຄສະນາຫາສຽງສຳລັບຜູ້ສມັກແຕ່ລະທ່ານຕ້ອງບໍ່ເກີນ 13.7 ລ້ານຢູໂຣໃນຮອບ
ທີໜຶ່ງ ແລະບໍ່ເກີນ 18 ລ້ານຢູໂຣໃນຮອບທີສອງ...